بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، لە کاتێکدا پشکنینی بەردەوامی ددان گرنگە، بەڵام بە بەکارهێنانی ئەم ئامۆژگارییانە دەتوانێت تووشبوون بە کێشەی ددان کەم بکەیتەوە لەوانەش:
پاکوخاوێنی دەم و ددان، یەکێک لە لایەنە سەرەکییەکانی بەرەوپێشبردنی تەندروستی دەم و ددان. پاراستنی پاکوخاوێنی دەم و ددان بە شێوەیەکی دروست، فڵچەکردنی ددانەکان بەلانی کەمەوە ڕۆژانە دووجار و بەکارهێنانی پەت یەکجار، گەردیلەکانی خۆراک و پاشماوەی خۆراک لادەبات کە دەبێتە هۆی خراپبوونی ددان و نەخۆشی پووک.
بە ئاو و خوێ غەرغەرە بکە، شۆردنی ئاو و خوێ ڕێگەیەکی سادە و کاریگەرە بۆ کەمکردنەوەی هەوکردن و هێورکردنەوەی ناڕەحەتی دەم و یارمەتیدانی چاکبوونەوە، غەرغەرەکردن بە گیراوەی ئاوی خوێی گەرم بۆ ماوەی ٣٠ چرکە یارمەتی نەهێشتنی برینی دەم و خورانی سوکی پووک دەدات.
شۆردنی دەم و ددان بە زەیتی دارچایی، زەیتی دارچایی تایبەتمەندی دژە بەکتریا و دژە بەکتریا سروشتییەکانی هەیە، ئەمەش وایکردووە ببێتە زیادکردنێکی بەنرخ بۆ ڕۆتینی چاودێری دەم و ددانەکانت.
دوای فڵچەکردن بەم تێکەڵەیە غەرغەرە بکە بۆ ئەوەی یارمەتی پاراستنی تەندروستی دەم و ددان بدات: زەردەچەوە و هەویرەی مێخەک، هەردوو جۆری زەردەچەوە و مێخەک بە تایبەتمەندی دژە هەوکردن و دژە میکرۆب ناسراون، دەتوانیت هەویرێک دروست بکەیت بە تێکەڵکردنی تۆزی زەردەچەوە و زەیتی مێخەک و بە نەرمی مەساجی پووکەکەت بکەیت، ئەمەش یارمەتیدەر دەبێت بۆ کەمکردنەوەی هەوکردن و هەروەها پەرەپێدانی شانە تەندروستەکانی پووک.
سەوزە و میوە بخۆ، خواردنی سەوزە و میوەی وەک سێو و گێزەر و کەلەرم دەتوانێت وەک فڵچەی ددانی سروشتی کاربکات، جوینی ئەم خۆراکانە یارمەتیدەرە بۆ لابردنی کلس و هاندانی بەرهەمهێنانی لیک، ئەمەش پێویستە بۆ پاراستنی تەندروستی ددان و پووک.
کەمکردنەوەی خواردنی شەکر، یەکێک لە گرنگترین چارەسەرەکان بۆ ڕزگاربوون لە کێشەکانی ددان خواردنی شەکرە، بەکتریاکانی ناو دەمت لە شەکر خۆراک وەردەگرن و ترشەڵۆک بەرهەم دەهێنن کە هێرش دەکەنە سەر مینای ددان، بە کەمکردنەوەی ڕێژەی شەکر، دەتوانیت بە شێوەیەکی بەرچاو ئەگەری خراپبوونی ددان و نەخۆشی پووک کەم بکەیتەوە./.
