جام کوردی– بیستم مهرماه در تقویم ملی ایرانیان یاد روز حافظ نام گرفته است ، اغراق آمیز نیست اگر بگوییم در این برهه از زمانجهانیان بیش از هر زمان دیگر به مدارا و نوع دوستی که الهام بخش شیوه متعالی حافظ در زندگی است نیازمندند.
این مشی فرخنده امسال که یاد روز حافظ با میلاد فرخنده پیامبر گرامی اسلام (ص) تقارن دارد ، بیش از پیش اهمیت پیدا می کند ، درواقع یاد روز حافظ امسال نور در نور و روشنی برابر روشنی است ، تاج آفرینش که همان نوید میلاد پیامبر رحمت است با طبع نیکو و باطراوت حافظ شیرازی در هم می آمیزد و نوید بخش روزگاری نو برای همه عالمیان است.
علاقه مندی به حافظ و احساس صمیمیت با این شاعر بلندآوازه ایران زمین تنها به خاطر کلام موزون و زیبای حافظ که در غزلیاتحضرت لسان الغیب متجلی می شود نیست بلکه ریشه در اندیشه و شخصیت والای حافظ دارد که بر ذات پاک و سرشت نیکوی انسانی وکرامت نفس بشر نقب می زند و باطن نیکو و فطرت فرخنده را از دل ظاهر بدشگون هویدا می سازد.
با این دیدگاه هر کس در جهان خاکی طالب حق و حقیقت و تشنه عدالت و مهرورزی است و منتظر مصلح آسمانی است تا پیرایه ها رابزداید و سالوس، ریا و تزویر را بر افکند.جام هستی را از باده عشق پر کند به احترام نام حافظ از جا بر می خیزد و تربت خواجه شیرازرا طوطیای چشم اهل راز کند.
نگاهی به دوران زندگی حافظ به ما می آموزد که خواجه شیراز چگونه در برابر بیداد و ستمگری ندای حق طلبی سر داد و کوشید تا بانواندیشی که دشمنان کم نیز نداشت چهره متظاهر و فریبنده ریا را درهم شکند و روی خوش معنویت و وصال را پرده بر افکند.
حافظ برای ارائه نو اندیشی چه تکفیرها را که به جان نخرید و چه ملامت ها را که از دینداران ظاهر پرست نشنید اما در پرتو کلام نورانیوحی و اشراق پر تلالو معنویت و اخلاص ، پاسخ مدعیان را به نیکی داد ولی هیچگاه چون آنان به وقاحت آلوده نشد و پرده نجابت راندرید.
یاد روز حافظ با گفتمان مهرورزی و مهربانی در شیراز
معاون فرهنگی و امور رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس روز دوشنبه با گرامی داشت فرارسیدن زادروز فرخنده پیامبررحمت (ص) و هفته وحدت، همزمانی آن را با ایام بزرگداشت بزرگشاعر آیینی ایران، حافظ شیرازی در بیستم مهرماه، خجسته دانستو گفت: گفتمان حافظ، همان گفتمان قرآنی است که برآیند آن را در سرودههایش میخوانیم؛ همان گفتمان مهربانی و مهرورزی که رهآوردآسمانی پیامبر اسلام (ص) بود.
غلامرضا خوش اقبال با اشاره به رویدادهای فرهنگی و هنری مردمی در بزرگداشت این هفته که هر ساله برگزار میشود، ادامه داد: درچند ماه گذشته، برگزاری نشستهای هماندیشی و برنامه ریزی هفته بزرگداشت حافظ شیرازی، تلاشی بوده تا به یکپارچگی این دورویداد بزرگ فرهنگی، در کنارهم برسیم.
معاون فرهنگی ارشاد اسلامی فارس، اظهار داشت: فعالیت های امسال با نام «آستان جانان» و برگرفته از گفتمان خواجه شیرازاست، که از ۱۷ تا ۲۲ مهرماه جاری برگزار خواهد شد و این رویدادها با گشایش نمایشگاه هنرهای تجسمی و خوشنویسی در گذرحافظ، آغاز میشود.
وی با بیان اینکه آیین ویژه یادروز حافظ شیرازی، ساعت ۱۹ چهارشنبه ۲۰ مهرماه جاری در تالار حافظ اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی برگزار میگردد، ادامه داد: در این ایام افزون بر نمایشگاه، کارگاههای هنرهای تجسمی، خوشنویسی، نشستهای ادبی،شعرخوانی، حافظخوانی همراه با حضور اهالی فرهنگ، ادب و هنر برپا خواهد شد.
خوش اقبال در پایان یادآور شد: رویداد ویژه امسال نیز همچون هر سال، برگزاری یادروز خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی استکه با حضور فرهنگوران، هنرمندان، ادبدوستان، هنردوستان ایران و جهان و مسئولان استانی و کشوری می باشد.
لسان الغیب و شهرت فراگیر جهانی
استاندار فارس نیز با گرامیداشت ۲۰ مهر ماه یاد روز حافظ گفت: با توجه به جایگاه و شهرت بین المللی لسان الغیب حافظ شیرازی،هماهنگیهای لازم از طریق وزارت امور خارجه بعمل آید تا رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی در سایر کشورها نیز بزرگداشت این شاعربزرگ را برگزار کنند.
محمد هادی ایمانیه،افزود: با توجه به تقارن هفته وحدت (۱۷ مهرماه – ۱۲ ربیع الاول) با سالروز بزرگداشت حافظ (۲۰ مهرماه)، باید باتشکیل جلسات منظم، برنامه ریزیهای لازم برای اجرای برنامههایی در شان و منزلت غزلسرای بزرگ شعر و ادب فارسی انجام شود.
وی ادامه داد: برگزاری برنامههای همچون نواختن زنگ حافظ در مدارس، مقاله نویسی دانش آموزان و دانشجویان با همراهی خانوادهها با موضوعاتی همچون حافظ و نیازهای امروز و حافظ و گره گشایی از مردم به همراه اهدای جوایز به بهترین آثار این رخداد فرهنگیاقدامی موثر و زمینه ساز گسترش فرهنگ غنی ایرانی اسلامی است.
او اظهار داشت: در روز بیستم مهرماه روز بزرگداشت حافظ، با توجه به پیگیری های اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، شاهدآغاز عملیات اجرایی ساختمان بنیاد حافظ شناسی در شیراز خواهیم بود.
چرا حافظ را دوست داریم ؟
حافظ شادمانه زندگی میکند. بیپرواست. عارف است. در بند مال و منال و جاه و مقام نیست. تلخیها را هم به شیرینی میگوید. حافظرا دوست میداریم و بزرگ میشماریم چون بسا نشانهها در او وجود دارد در دیگر شاعران این سرزمین یا نیست یا یکجا نیست و یا بهآن روشنی و خلوص نیست.
شعر حافظ «بیتالغزل معرفت» است؛ یعنی به ما چیزها یاد میدهد. این شأن معلمی همراه با فروتنی واقعی است. حافظ از جنس خودماست؛ انسانی شعر میگوید و انسانی زندگی میکند. داشتهها و یافتههایش دروغین و تصنعی نیست. اگر طنز میسراید، انسانیمیسراید. اگر غم دارد، غمی به رنگ روزها و شبهاست. اگر شاد است، به شادخواری آدمهای زندهدل شبیه است. اگر عاشق است،بیپرواست. شعر حافظ همه جنبههای زمینی زندگی آدمها را در خود دارد. در عین حال برتر از این روزمرگیهای کسلکننده است.
حافظ در پی زندگی عاشقانه است؛ عشقی که بیگمان رنگی عارفانه دارد و به سکوت و عمق زندگی راهبانتنها میماند. نوعی «ترفع» یا«تشخص» یا «بلندنظری» یا «کمالگرایی» یا «آستینافشانی» و یا «فقر معنوی پرشکوه» در او هست که از دیگران متمایزشمیکند. ما در برابر شعر او به احترام سر خم میکنیم و این بیسبب نیست.
حافظ شادمانه زندگی میکند. بیپرواست. عارف است. در بند مال و منال و جاه و مقام نیست. تلخیها را هم به شیرینی میگوید. زندگیاش آمیخته است با رنج و سلوک و عشق و اشتیاق. سینهای سرشار از عشق دارد. شکهای معنویاش را با ما صادقانه در میانمیگذارد. اهل تعصب و خشونت نیست و حضورش آزاردهنده نیست که هیچ، شادیآور و سبککننده است. معنویتی ژرف دارد. ریانمیکند اما سحرخیز و ریاضتکش است. مقرراتی شخصی و فردی و خودساخته دارد و از این مقررات نانوشته تخطی نمیکند.
در معاشرت با او ناچاریم که با رضایت خاطر به جهانی که او در آن میزید احترام بگذاریم. جهانش هر چه هست، خود اوست و اصالتدارد. او درباره رنج، ایمان، خدا، معنویت، ، نام و نان، زندگی و… بعد آنها را خلاقانه، با لحنی که در آن شور و شهود است، به زیباترینسبک شاعرانه، آن سبکها که به تاریخ قدسی شعر پیوستهاند، میسراید.
رفاقت با حافظ صمیمانه و بیتکلف است. این سادگی به او هیأتی خاکی میبخشد که میتوانیم با او بنشینیم و گپ بزنیم و حرفهای دلخودمان را، بسی زیباتر و دلنشینتر، از زبان او بشنویم. او زبان فطرت ماست. به همین سبب هم با او احساس همدلی میکنیم. طنز،تنهایی، غرور، صمیمیت، مهربانی، حکمت، خلوص، ریاستیزی، دروغگریزی، ملایمت و مدارا، از خاصههای شعر اوست.
او ما را از بیماریها و بداخلاقیهای تاریخیمان آگاه میکند و پرهیز میدهد. روزگار او مثالی از همه روزگاران تاریخ انسانی است کهبه شکلی مثالی و نمونهگون بر افق چشمهای ما قرار دارد و او مثل انسانی که باید به این حتمیت ناگزیز تن دهد، انسانوار و بیادعایخدایی و خداگونگی، زندگی میکند.
حافظ مرد انتخابهای انسانی است. کنارهگیری او از جهان، رنگی خاص به او میبخشد که مانند راهبی تکرو در سفری غریبانه بهسوی مطلق خلوت آرام راه میپوید. همین او را متفاوت میکند و به او کمالی میدهد که در دیگران نیست. هر تاریخی لسانالغیبی دارد وحافظ، لسانالغیب تاریخ ماست.