به گزارش جام کوردی، کرمانشاه بیشتر از هر لقب دیگری، استانی فرهنگی است. حتی تاریخ کهن آن نیز بر ویژگیها و ظرفیتهای فرهنگیاش چربش ندارد. نامهای ماندگاری که در عرصه شعر، رمان، موسیقی، خوشنویسی، مجسمهسازی، نقاشی، سینما و تئاتر دارد، گواه همین نکتهاند. هرچند اقدام برجستهای ـ جز قطعهی کوچک هنرمندان در باغ فردوس ـ برای ماندگاری این ظرفیتها انجام نشده است. امروزه نام بسیاری از چهرههای برجستهی کرمانشاه بر خیابانها و مکانهای این شهر نیست و حتی در شبکه زاگرس نیز جز تعداد معدودی، نامی از آنها برده نمیشود.
اما هدف این نوشتار، پرداختن به این مسئله نیست؛ بلکه به موضوع عدم برگزاری نمایشگاه کتاب کرمانشاه میپردازد؛ رویدادی که سالهاست به فراموشی سپرده شده و ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیز اقدام خاصی برای احیای آن انجام نداده است.
نمایشگاهی که در آذرماه ۱۳۹۶ برگزار شد و بهدلیل وقوع زلزله در سرپلذهاب نیمهتمام ماند، آخرین نمایشگاه کتاب کرمانشاه بود. از آن زمان تاکنون، بارها نمایشگاههایی در زمینه خوراک، لوازم خانگی، نوروز و... در محل دائمی نمایشگاههای کرمانشاه برگزار شده، اما جای خالی کتاب همچنان باقی است؛ تا جایی که بیش از ۹۰ ناشر کرمانشاهی ناچارند کتابهای چاپشدهی خود را یا در تهران یا در دیگر استانها عرضه کنند.
وعده بدون عمل ارشاد
سال گذشته، پوریا جلالی، مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمانشاه در پاسخ به انتقادها دربارهی عدم برگزاری نمایشگاه کتاب گفت: «برنامهریزی و هماهنگی لازم با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تأمین اعتبار و برگزاری نمایشگاه کتاب انجام گرفته تا در برنامههای سال آینده گنجانده شود. ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه آمادگی دارد مقدمات برپایی نمایشگاه کتاب استانی را برای توزیع بهتر محصولات فرهنگی فراهم کند و همچنین تشکیل مجمع ناشران و نویسندگان برای ترویج فرهنگ کتابخوانی ضروری است». با این حال، از این وعدهها در سالهای گذشته بسیار داده شده و دریغ از قدمی عملی.
عدم برگزاری نمایشگاه کتاب، صدای ناشران و علاقهمندان را نیز درآورده است. بدون شک، برپایی نمایشگاه کتاب میتواند به عرضه مستقیم کتاب و تقویت اقتصاد ناشران کمک شایانی کند؛ چرا که ناشران با مشکلات اقتصادی و معیشتی متعددی روبرو هستند.
کتابخوانها چه میگویند؟
حمیدرضا نایب، که به حوزه ترجمه ادبیات کردی علاقهمند است، میگوید: «در گذشته، برپایی نمایشگاهها در کرمانشاه و کردستان امکان دسترسی ما را به ترجمه اشعار شاعران کُرد فراهم میکرد، اما حالا برای تهیه کتاب مورد نظرمان یا باید به نمایشگاههای تهران و اربیل برویم که مستلزم هزینههای زیادی است یا باید آنلاین سفارش دهیم که آنهم با هزینههای پستی بالا و محدودیت در دسترسی همراه است».
صدای ناشران هم درآمد!
یکی از ناشران کرمانشاهی نیز با انتقاد از وضعیت موجود گفت: «ما در نمایشگاه کرمانشاه بیشترین فروش را در زمینه کتابهای کُردی داشتیم، چون مخاطب آنها زیاد بود. اما امسال در نمایشگاه تهران، هزینههایمان بیشتر از فروش بود و این برای ناشری که با مشکلات مالی روبرو است اصلاً مقرونبهصرفه نیست».
او افزود: «نمایشگاه کتاب کرمانشاه فرصتی بود تا با کمترین هزینه، بیشترین ارتباط را با مخاطبان برقرار کنیم. مهمتر از همه اینکه نویسندگان نیز بهطور مستقیم با مخاطبان ارتباط برقرار میکردند و حتی جشن امضا و رونمایی کتاب برگزار میشد».
بهانه ای برای دیدار چهرههای ادبی؛ فرصتی که دیگر نیست!
سجاد ناصرپور، یکی از علاقهمندان به کتاب نیز میگوید: «در نمایشگاه چند سال پیش، بسیاری از نویسندگانی که با آثار آنها آشنا بودم، مانند مرحوم منصور یاقوتی، محمدجواد محبت، اردشیر کشاورز و... را از نزدیک دیدم که تجربه بسیار لذتبخشی برایم بود».
بنابراین جا دارد با یک برنامهریزی مناسب، زمینه برپایی مجدد نمایشگاه کتاب کرمانشاه فراهم شود.