محصول و فرهنگ در آیین سرخ
به گزارش جام کوردی، در استان کرمانشاه حدود ۹۵۰ هکتار باغ انار وجود دارد که به گفته رئیس جهادکشاورزی پاوه بیش از ۶۶۷ هکتار آن در این شهرستان واقع شده است.
علاوه بر پاوه، شهرهای دیگری چون دالاهو، ثلاث‌باباجانی، جوانرود، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب نیز در زمره مناطق اصلی تولید انار در استان به شمار می‌روند.
میانگین عملکرد تولید انار نیز حدود ۱۵ تن در هر هکتار برآورد می‌شود و برداشت محصول از اوایل مهر تا اواخر آبان ادامه دارد.
پیش بینی‌ها آن است که امسال بین ۱۲ تا ۱۳ هزار تن انار از باغات استان برداشت شود.
با آغاز فصل برداشت، هزاران باغدار در پاوه و سایر نقاط باغدار استان برای جشن آماده می‌شوند؛ باغ‌ها تزئین می‌شوند، غرفه‌های عرضه انار و فرآورده‌های آن برپا می‌گردد، موسیقی محلی و رقص سنتی اجرا می‌شود و گردشگران داخلی راهی منطقه می‌شوند.
در کنار این شور جمعی، ده‌ها غرفه عرضه انار و فرآورده‌های آن برپا می‌شود که در برخی سال‌ها تعدادشان به بیش از ۶۰ غرفه نیز می‌رسد.
این جشن تنها یک آیین برداشت نیست؛ بلکه نمادی از هویت محلی، همبستگی جامعه روستایی و تجلیل از تلاش باغدارانی است که از دل زمین انار می‌چینند.
ظرفیت‌ها و موانع
از یک سو، کیفیت بالای محصول انار پاوه، آب‌و‌هوای مناسب و جذابیت گردشگری منطقه، زمینه را برای ایجاد یک برند منطقه‌ای فراهم کرده است.
زیرا انار پاوه به دلیل عدم استفاده از سم و کود شیمیایی، از مرغوب‌ترین ارقام کشور به شمار می‌رود.
از سوی دیگر، فرآوری صنعتی و برندسازی محصول هنوز به میزان مطلوب تحقق نیافته است!
رحمان فیض‌قربانی، مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه در گفت‌وگویی تأکید کرده است که «نبود کارخانه صنعتی تولید رب انار باعث شده فرآوری این محصول همچنان به‌صورت سنتی انجام شود و برندسازی رب انار پاوه محقق نشود!»
در واقع، زنجیره کامل ارزش؛ از تولید تا بسته‌بندی و فروش، در حال حاضر به طور کامل شکل نگرفته و این موضوع کارکرد اقتصادی جشن را محدود کرده است.
هم‌زمان، زیرساخت‌های گردشگری (اقامت، اطلاع‌رسانی و دسترسی) و بازاریابی بیرون از استان نیز نیازمند ارتقا هستند.
چشم‌انداز و پیشنهاد
با نگاهی تحلیلی، جشن انار استان کرمانشاه می‌تواند به رویدادی ملی یا حتی منطقه‌ای تبدیل شود که کشاورزی را با گردشگری، اقتصاد و هویت محلی پیوند می‌دهد.
اما لازم است که این جشن از یک مراسم محلی فراتر رود و به جشنواره‌ای تبدیل شود که گردشگران را جذب کند، محصول باغدار را ارزش افزوده دهد و برند منطقه را بسازد.
در این مسیر، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، بازاریابی قوی‌تر برای محصول و فرآورده‌های آن، توسعه زیرساخت گردشگری روستایی و بوم‌گردی و حضور رسانه‌‌‌ای منسجم‌تر، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند این ظرفیت بومی را به فرصت اقتصادی تبدیل کنند.
جشن انار در کرمانشاه نمایانگر یک فرصت است؛ جایی که رنگ پاییز، محصول باغدار و آیین سنتی در هم می‌آمیزند و زمینه‌ای برای رونق کشاورزی، ارتقای اقتصاد روستایی و توسعه گردشگری ایجاد می‌کنند.
اما تا زمانی که حلقه‌های ارزش افزوده و زیرساخت‌ها تقویت نشوند، این فرصت کامل تحقق نخواهد یافت!
با برنامه‌ریزی جامع و همکاری بین‌دستگاهی، می‌توان جشن انار را به یکی از نمادهای فرهنگی و اقتصادی استان کرمانشاه و حتی غرب کشور تبدیل کرد اما باید دید تا چه میزان اراده این حرکت در بین دولتمردان استان وجود دارد.
علاوه بر آن جشن انار را می‌توان از یک رویداد محلی به جشنواره‌ای فرامرزی تبدیل کرد.
اشتراک فرهنگی میان غرب ایران و اقلیم کردستان در آیین برداشت انار، ظرفیتی ارزشمند برای همکاری‌های فرهنگی و گردشگری محسوب می‌شود.
برگزاری جشن‌های مشترک در دو سوی مرز می‌تواند علاوه بر معرفی ظرفیت‌های بومی، مسیر تازه‌ای برای توسعه اقتصادی و فرهنگی کرمانشاه بگشاید.
گزارش از لیلا سعدوندی
کد:۱۴۰۴/۱۰۱