به گزارش جام‌کوردی، نمایشگاه کتاب فقط یک رویداد تقویمی نیست که هرچند سال یک‌بار درهای سالن نمایشگاه باز شود و تعدادی کتاب روی قفسه‌ها چیده شود تا بگوییم انجام وظیفه  شده است!

نمایشگاه کتاب قلب تپنده فرهنگ و مهم‌ترین بزنگاه برای سنجش میزان احترام مسئولان به کتاب و مخاطب است.

حالا که پس از ۷ سال توقف از آخرین دوره‌ای که در آبان ۹۷ برگزار شد، قرار است پانزدهمین نمایشگاه سراسری کتاب کرمانشاه از ۱۴ تا ۲۰ آذرماه دوباره برگزار شود؛ هنوز پرسش‌های اساسی این رویداد بی‌پاسخ مانده ‌است و بیم آن می‌رود که این نمایشگاه بیش از آنکه احیاگر جریان کتاب‌خوانی باشد، تنها «نشان رفع تکلیف» داشته باشد!

طبق اعلام اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمانشاه، ۱۲۰ ناشر کشوری و ۲۰ ناشر استانی در این دوره حضور خواهند داشت و ۱۵ هزار عنوان کتاب عرضه می‌شود.

اما در آخرین دوره نمایشگاه بیش از ۳۰۰ ناشر صاحب غرفه بودند و این کاهش آشکار در تعداد ناشران، اولین ابهام جدی را ایجاد می‌کند: آیا عنوان «سراسری» در عمل هم محقق شده یا تنها نامی است برای بزرگ‌تر جلوه دادن یک برنامه محدود؟

مردم حق دارند بدانند ناشران مطرحِ کشوری در این نمایشگاه حضور دارند یا نه؛ ناشران مهمی مثل امیرکبیر، قطره، نگاه نو، ناشران تخصصی کودک و نوجوان مانند پرتقال و ناشران معتبر دانشگاهی از جمله سمت، دانشگاه تهران و...

اگر قرار باشد بسیاری از نام‌های اثرگذار نشر غایب باشند، نمایشگاه چگونه می‌تواند توقعات جامعه دانشگاهی و فرهنگی کرمانشاه را پاسخ دهد؟

از سوی دیگر هنوز روشن نیست برنامه‌های جنبی نمایشگاه کدام‌اند و بر چه مبنایی طراحی شده‌اند.

نمایشگاه کتاب یعنی گفتگو با نویسندگان، نشست‌های تخصصی، جشن امضا، کارگاه‌های ترویجی، برنامه‌های جذاب برای کودک و نوجوان و پیوند واقعی با مخاطب.

بدون این اتفاق‌ها نمایشگاه به یک بازارچه ساده فروش کتاب تقلیل می‌یابد؛ بازاری که حتی رقبای قدرتمندی مثل فروشگاه‌های اینترنتی با تخفیف‌های بیشتر و دسترسی آسان‌تر از قبل دارد.

مسئله مهم دیگر مخاطب‌شناسی است. کتاب‌خوانی بدون درک نیاز مخاطب اتفاق نمی‌افتد. بخش بزرگی از خریداران کتاب امروز دانشجویان و داوطلبان کنکور هستند.

آیا برای آنان برنامه‌ای دیده شده است؟ کدام مؤسسات آموزشی و ناشران تخصصی دعوت شده‌اند؟

همچنین وعده ۲۰ درصد تخفیف، برای بسیاری از خانواده‌ها که درگیر گرانی کتاب‌اند جذابیت چندانی ندارد. انتظار جامعه فرهنگی، ارائه بن‌های حمایتی و تسهیلات واقعی برای خرید اقشار کم‌درآمد است؛ نکته‌ای که فعلاً به‌ وضوح در برنامه‌ها دیده نمی‌شود.

نمایشگاه کتاب اگر قرار است «رویداد فرهنگی برجسته سال» باشد، باید بیش از این‌ها شفاف‌سازی شود.

این حد از کلی‌گویی و ابهام، انگیزه‌ای در جامعه ایجاد نمی‌کند. کرمانشاه شهری با ظرفیت دانشگاهی گسترده و پیشینه درخشان ادبی است؛ شهری که بارها ثابت کرده مردمش کتاب را می‌شناسند و دوست دارند.

شایسته نیست بعد از هفت سال انتظار، نمایشگاهی برگزار شود که تنها هدفش ثبت یک گزارش اداری و ارائه چند عکس خبری باشد.

ما منتظریم که پیش از افتتاح، پاسخ دقیق و رسمی همه این پرسش‌ها از سوی برگزارکنندگان اعلام شود.

اگر قرار است این رویداد به فرهنگ جان تازه‌ای بدهد، باید در شأن مردم فرهنگ‌دوست کرمانشاه باشد؛ نه صرفاً برگزاری یک رویداد با حداقل‌های ممکن و ادعاهای بسیار ...!

لیلا سعدوندی
۱۴۰۴/۱۰۱