بە پێی
ڕاپۆرتی جام کوردی، هەناردەکردن بۆ ئەفریقا بە ڕێژەی لە سەدا ٢٥ لە چاو ساڵی ڕابردوودا
بۆ ١٢٢ ملیار دۆلار زیادی کردووە، کە زۆر زیاترە لە بازاڕە گەورەکانی دیکە، بەڵام
داواکارییەکانی ئەمریکا کەمیکردووە. هەناردەی چین بۆ ئەفریقا تا ئێستا لەمساڵدا هەموو
ساڵی 2020ی تێپەڕاندووە و بۆ یەکەمجاریش لە سەر ڕێڕەوی تێپەڕاندنی 200 ملیار دۆلارە.
پەکین بازاڕی ناوخۆیی خۆی دەکاتەوە و لە هەمان کاتدا دەرفەتەکە دەقۆزێتەوە بۆ دابینکردنی
پێداویستییەکانی ژێرخانی ئەم کیشوەرە.
کریستوفر
بۆدۆر لە کۆمپانیای ڕاوێژکاری جیوکال دراگۆنۆمیکس کە بنکەکەی لە پەکینە دەڵێت:
"هەناردەکارانی چینی لەم ساڵانەی دواییدا کارێکی سەرنجڕاکێشیان کردووە لە هەمەچەشنکردنیان
بۆ بازاڕە تازەپێگەیشتوەکان، لەنێویاندا ئەفریقا. بە ئەگەرێکی زۆرەوە دابەزینی بەهای
یوان لەمساڵدا وایکردووە هەناردەی چین زیاتر ڕکابەری بکات لە وڵاتانی ئەفریقا".
لە کاتێکدا
کۆمپانیا چینییەکان گرێبەستیان بۆ درووستکردنی هەموو شتێک لە هێڵی ئاسن تا پارکە پیشەسازییەکان
لە سەرانسەری کیشوەری ئەفریقا دەستەبەر کردووە، ئەمساڵ خواست لە سەر ئامێر و کەرەستە
بۆ تەواوکردنی ئەم پڕۆژانە زیادی کردووە. نەیجیریا، ئەفریقای باشور و میسر گەورەترین
کڕیاری بەرهەمی چینی ئەفریقین. ئامێری بیناسازی خێراترین گەشەی هەناردەی چینی بووە
بۆ ئەفریقا لە حەوت مانگی یەکەمی ساڵی ٢٠٢٥دا، کە بە بەراورد بە ساڵ بە ڕێژەی ٦٣%
زیادیکردووە.
هەناردەی
ئۆتۆمبێلی نەفەر هەڵگر زیاتر لە دوو هێندە زیادی کردووە بە بەراورد بە ساڵێک پێشتر
و هەندێک بەرهەمی پۆڵا دوو ژمارە گەشەیان کردووە. پشکی ئەفریقا لە کۆی گشتی هەناردەکردنی
چین بە کەمی دەمێنێتەوە و نزیکەی لەسەدا ٦ـە، کە نزیکەی نیوەی ئاستی هەناردەکردنی
ئەمریکایە. پێدەچێت هەندێک لەو کاڵایانە کە بڕیارە بۆ ئەمریکا لە ڕێگەی ئەفریقاوە
بنێردرێت.
کاڵاکانی
زیاتر لە ٣٠ وڵاتی کیشوەرەکە کە بە پێی یاسای گەشەکردن و دەرفەتی ئەفریقا بە بێ
باج دەستیان بە بازاڕەکانی ئەمریکادا هەبوو، ئێستا ڕووبەڕووی کۆمەڵێک باجی بەرفراوان
بوونەتەوە لە لایەن حکومەتی واشنتنەوە.
لە مانگی
حوزەیرانی ئەمساڵدا، شی جینپینگ، سەرۆکی چین، بە سەرپێچیکردن لە ترەمپ ڕایگەیاند،
چین باج لەسەر هاوردەکردن لە هەموو ئەو وڵاتانەی ئەفریقا ڕادەگرێت کە پەیوەندی دیپلۆماسییان
لەگەڵیدا هەیە. لە مانگی حوزەیرانی ڕابردوودا، پەکین ڕێگەی بە هاوردەکردنی کشتوکاڵی
لە وڵاتانی ئەسیوپیا، کۆنگۆ، گامبیا و مالاوی دا، بەمەش ژمارەی ئەو وڵاتانەی ئەفریقا
کە دەستیان بە بازاڕی چین گەیشتوە گەیشتە 19 وڵات.
بە پێی ڕاپۆرتێکی مانگی تەمموزی زانکۆی گریفیت لە ئۆسترالیا و سەنتەری گەشەپێدانی سەوز و دارایی زانکۆی فودان لە شەنگەهای، ئەفریقا تەنیا لە نیوەی یەکەمی ئەمساڵدا گرێبەستی بیناسازی لە گەڵ چین بە بڕی 30.5 ملیار دۆلار واژۆ کردووە. ئەمەش پێنج هێندەی ئەو بڕە پارەیە لە هەمان ماوەی ساڵی ٢٠٢٤ و زۆرترینە لە هەر ناوچەیەک کە لە پلانی ژێرخانی شی جینپینگدا هاتووە.
بژاردە پێشنیار
کراوەکانی چین، وەک وزەی خۆر و با و هەروەها ئۆتۆمبێلی کارەبایی، دەتوانێت یارمەتی
وڵاتانی ئەفریقا بدات بۆ تێپەڕاندنی کێشەی وزە و ببێتە هۆی زیادکردنی هاوردەکردن لەو
وڵاتە لە پێناو سەربەخۆیی وزە و گەشەپێدانی ئابوری.
هەرچەندە
زۆربەی هاوردەکردنی ئەفریقا بۆ چین بە دۆلارە، بەڵام پێدەچێت فراوانبوونی بازرگانی
یارمەتی یوان بدات بۆ دۆزینەوەی شوێنێک لە باڵانسی کۆمپانیاکان و حکومەتەکاندا. نەیجیریا،
ئەفریقای باشوور و میسر لە نێو چوار وڵاتی کیشوەرەکەدان کە لە ئێستادا ئاڵوگۆڕی
دراوی دوولایەنەیان لەگەڵ بانکی ناوەندی چین هەیە.
چین هێشتا
ڕووبەڕووی ئەو جۆرە کاردانەوەیەی وڵاتانی جیهان نەبووەتەوە کە ترسیان لە لافاوێکی
کاڵای هەرزانتر هەیە، بەڵام مەترسییەکە لە ناوچەیەکدا کە لە ئێستاوە نیگەرانە لە قەرزی
زیاتری چین، بە تایبەت ئەگەر هەناردەکردنەکان بەرهەمهێنەرانی ناوخۆیی قەرەباڵغ
بکات. بەڵام پەکین بە وریاییەوە هەنگاو دەنێت، سەرسام دەبێت بە سەرچاوەی کاڵا سەرەکییەکان
و بازاڕی گەشەسەندنی کۆمپانیاکانی. جگە لەوەش بووەتە گۆڕەپانێکی ناوەندی بۆ ئاواتەکانی
چین لەسەر شانۆی جیهانی.
بەپێی هەواڵێکی
بلومبێرگ، لۆرن جۆنستۆن، پسپۆڕی چین و ئەفریقا لە کۆمپانیای ڕاوێژکاری نیو ساوس ئیکۆنۆمیکس
کە بنکەکەی لە مێلبۆرەن، دەڵێت: "ئەفریقا ئەو شوێنەیە کە چین کۆمپانیا و
براندەکانی جیهانگیر دەکات و ئەوەش گرنگە بۆ هەوڵەکانی چین بۆ سەرکردایەتیکردنی گەشەپێدانی
جیهانی"./.