بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، خەدیجە جەشنپەروەر، یەکەمین فەرمانداری خانمی پارێزگای کرماشان وەک بەڕێوەبەرانی سوننە ناسراوە، ناوبراو بە بشتبەستن بە بەشداریی جەماوەری، ئاسانکاریی حکومەت و پەیوەندی هاوکاتی نێوان گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی و ئابووری لە ماوەی سەرۆکایەتییەکەیدا لە ناوچەی ڕاوانسەر پەیڕەو کردووە.
هەبوونی نێوی ئەو لەنێو لیستی ١٣ حوکمڕانی هەڵبژێردراوی وڵات دەرفەتێکە بۆ دووبارە خوێندنەوەی ئەزموونێک کە لەسەر بنەمای گوێگرتن لە دەنگی خەڵک و داهێنان لە حوکمڕانی ناوخۆیی و زاڵبوون بەسەر تێڕوانینە کۆنەپەرستانەکاندا بۆ بەڕێوەبردن ڕاوەستاوە.
لەم چاوپێکەوتنەی خوارەوەدا، ئەو وەک یەکەمین فەرمانداری ژنی پارێزگاکە کە ئێستا لەسەر ئاستی نیشتمانیشدا هەڵبژێردراوە، باس لە ڕێبازی ئەم ئەزموونە، تەحەداکان، دەستکەوتەکان و تێڕوانینی خۆی بۆ داهاتووی ئەم بەرپرسیارێتییە گرنگە دەکات.
ـــ وەک تاکە فەرمانداری خانم کە ئەمساڵ ڕێزی لێگیرا، چی بە گرنگترین هۆکار دەزانیت بۆ سەرکەوتنت لە حوکمڕانی ناوخۆییدا؟
ئەگەر ڕاستگۆ بم، سەرکەوتنی ڕەوانسەر لە منەوە دەستی پێنەکرد، بەڵکو لە خەڵکەوە دەستی پێکرد. هەر لەو ڕۆژەوە کە دەستبەکاربووم، هەوڵمدا چاو و گوێم بە ئاراستەی ئەو کەسانە بکەمەوە کە دەنگیان کەمتر دەبیسترێت.
هەر ئەم تێڕوانینە بوو کە لەگەڵ ڕێبازی حکومەت بۆ "یەکێتی نەتەوەیی، دەنگی بێدەنگەکان" تێکەڵ بوو و ڕێگایەکی نوێی بۆ خۆشکردین.
هەر جارێک لەگەڵ خەڵکی گوندەکان دادەنیشتم و گوێم لە قسەی دڵیان دەگرت، بۆم دەرکەوت کە بڕیاری دروست هەمیشە لە دڵی مەیدانەوە دێت. پاڵپشتی پارێزگار و پاڵپشتی نوێنەری هەورامانات و متمانەی خەڵک ئەو کۆڵەکەیانە بوون کە توانیم پشتیان پێ ببەستم.
ئەگەر لەمڕۆدا کارێک پێشکەوتبێت، لەسەر پاڵپشتی ئەم متمانە بەکۆمەڵەیە، نەک تاکێک بە ناوی فەرماندار.
ـــ لە هەڵسەنگاندنی لیژنەی حوکمڕانیدا، "داهێنان" یەکێک بوو لە پێوەرەکانی هەڵبژاردنەکەت. تکایە نموونەیەکی تایبەتی داهێنان لە بەڕێوەبردنی ڕوانسەردا بخەنە ڕوو.
داهێنان بۆ من واتە بە خەڵک بڵێم: "تۆ تەنها بەردەنگی بڕیارەکان نیت، تۆ هاوبەشی بڕیاردانیت." هەر بۆیە هەوڵمان دا گەنجان، خێرخوازان، ئەمیندارەکان، ژنان و چین و توێژە جیاوازەکانی کۆمەڵگا لەگەڵ ئۆرگانە جێبەجێکارەکان کۆبکەینەوە و ڕێگایەکی هاوبەش دروست بکەین.
کاتێک بۆ یەکەمجار بینیم کۆمەڵێک کەس تێچووی تەواوکردنی پڕۆژەیەکی ڕۆشنبیری یان کۆمەڵایەتی شانبەشانی حکومەت دابین دەکەن، بۆم دەرکەوت کە قۆناغی چاوەڕوانیمان تێپەڕاندووە و چووینە قۆناغی چێ کردن.
ئەمە گیانێکی نوێ بوو کە لە ڕەوانسەردا شێوەی گرت و ئەنجامەکانیشی لە ئەدای جێبەجێکاری شارەکەدا دەبینرێت.
ـــ چۆن توانیتان پەیوەندییەک لە نێوان گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی و گەشەسەندنی ئابووری لە ڕەوانسەردا دروست بکەن؟ گرنگترین بزووتنەوە چییە کە ئەم پەیوەندیە نیشان دەدات؟
گەشەسەندنی ئابووری و گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی دوو دیوی یەک دراون و دەبێت لە یەک کاتدا و بە هاوئاهەنگی بەرەوپێشەوە بچن.
ئەگەری تواناکانی وەبەرهێنان لە ڕوانسەردا، ئەگەر لەگەڵ سیاسەتی کاریگەرانەی لابردنی بەربەست و ئاسانکاریدا بێت، دەتوانن ببنە ڕاستەقینە و گەشەی ئابووری بەردەوام دروست بکەن.
ئەم گەشەکردنی ئابوورییە بەستێنی پێویست بۆ باشترکردنی پێوەری کۆمەڵایەتی دابین دەکات و لە بەرامبەردا گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی بەرهەمی ئابووری زیاد دەکات بە بەهێزکردنی سەرمایەی مرۆیی و بەشداری گشتی و ئاسایشی کۆمەڵایەتی.
دروستکردنی ئەم هاوسەنگییە کلیلی بەدەستهێنانی گەشەپێدانی هاوسەنگ و بەردەوام و گشتگیرە لە ڕەوانسەردا.
ـــ لەم ساڵانەی دواییەدا فەرمانداری ڕەوانسەر ڕووبەڕووی چ تەحەدایەکی جددی بووەتەوە و جەنابت کامەیان بە یەکەمایەتی سەرەکی دەزانی بۆ ساڵی داهاتوو؟
سەرچاوەی دارایی و ژێرخانی سنووردار لە گرنگترین تەحەداکانی ساڵانی ڕابردوودا بووە، کە هەندێکجار پرۆسەی گەشەپێدانی خاوکردووەتەوە.
بەڵام شانبەشانی ئەم سنووردارکردنانە، لە ڕەوانسەردا سەرمایەیەکی بێبەدیل و بێهاوتا بوونی هەیە و ئەویش خەڵکەکەیەتی؛ کەسانی بەتوانا و پاڵنەر و ماندوونەناس.
دەکرێت ڕەوانسەر بە بەهەشتی وەبەرهێنانی ئێران هەژمار بکرێت؛ پڕ لە سامانی سروشتی و مرۆیی.
ئەولەویەتمان لە ساڵی داهاتوودا ئاسانکارییە بۆ ڕێڕەوی وەبەرهێنان و لابردنی ئاستەنگە ئیداریەکانە بۆ ئەوەی ئەو توانایانە بگۆڕدرێن بۆ دەستکەوتی بەرجەستە بە پشتبەستن بە خەڵک و پشت بەستن بە خودای گەورە.
وەک یەکەم فەرمانداری خانمی پارێزگا و بەڕێوەبەرێکی سوننە، چ پەیامێک یان ئەزموونێکتان هەیە بۆ ژنانی گەنجی کرماشان کە بە دوای چوونە ناو بواری بەڕێوەبردن و حوکمڕانییەوەن؟
ئەزموونی من دەریخستووە کە پشتیوانیی بەڕێوەبەرایەتی باڵای پارێزگاکە و نوێنەرانی خەڵک ڕۆڵێکی یەکلاکەرەوە دەگێڕێت لە سەرکەوتنی بەڕێوەبەران و خۆشبەختانە من سوودم لەم پشتیوانییە وەرگرتووە.
هیوادارم بتوانم ئەمیندارێکی باش بم بۆ ئەم ئەمانە و ڕێگای باشترکردنی پشکی بەڕێوەبەرایەتی ژنان لە پارێزگادا نەرمتر بێت.
ئێران بەبێ گوێدانە ڕەگەز و نەتەوە و ئایین، هی هەموومانە و بنەمای بەڕێوەبردنیش دەبێ میریتۆکراسی و کارامەیی بێت؛ بەبێ سنووردارکردنی بەرتەسک و بە تاکە ئامانجی درووستکردنی ئێرانێکی سەربەرز و شەرەفمەند.
جگە لە بەرپرسیارێتی قورسی فەرمانداری، تۆ دایکیشیت. چۆن هاوسەنگی لە نێوان ڕۆڵی بەڕێوەبردن و دایکایەتیتدا دروست دەکەیت لەو ڕۆژانەی کە فشاری کارکردن زۆرە؟ ئەم ڕێگایە چ کاریگەرییەکی لەسەر ژیانی تایبەتی تۆ هەبووە؟
بەڕێوەبردن و بەرپرسیارێتی فەرمانداری و دایک بوون لە هەمان کاتدا تەحەدایەکی گەورەیە، بەڵام زۆر پڕ بایەخە.
هەرگیز نەمدەتوانی بەم ڕێگایەدا تێپەڕ بم بەبێ پشتیوانی و هاوڕێیەتی دڵسۆزی هاوسەرەکەم.
ئەو پاڵپشتی سەرەکی من بووە و بەشێکی بەرچاو لە سەرکەوتنەکانم دەگەڕێتەوە بۆ فیداکارییەکانی ئەو.
لەو ڕۆژانەی کە فشاری کار زۆرە، ئەم هاوڕێیەتییە ڕێگەم پێدەدات بە ئارامی و تەرکیزێکی زیاترەوە خزمەت بکەم.
ئەم پشتگیرییە هێزێکی بزوێنەرە کە وایکردووە هاوسەنگی لە نێوان ژیانی تاکەکەسی و بەرپرسیارێتی کۆمەڵایەتی بپارێزم و لە دڵەوە سوپاسگوزاری لێ دەکەم.
وتووێژ: لەیلا سەعدوەندی