جام کوردی– ایران در دولت تدبیر و امید توسعه و تعیین تکلیف میادین مشترک را در دستور کار داشته و در این زمینه برداشت از میدانمشترک پارس جنوبی ۲.۵ برابر و از میادین مشترک غرب کارون نیز حدود ۵ برابر شده است. در آخرین اقدام نیز در آخرین روزهای سال۹۹، میدان مشترک نفتی آذر به بهره‌برداری رسید.
به گزارش جام کوردی، ایران دومین دارنده مخازن گازی جهان و در جایگاه چهارم دارندگان نفت دنیا قرار دارد. گستردگی میادین نفت وگاز در ایران باعث شده تا برخی از این میادین با کشورهای همسایه مشترک باشد و نیمی از میدان در طرف ایران و نیمی دیگر در ظرفکشور همسایه قرار بگیرد.
ایران با در اختیار داشتن حداقل ۲۸ میدان مشترک، شامل ۱۸ میدان نفتی، ۴ میدان گازی و ۶ میدان نفت و گاز با کشورهای همسایه،یکی از معدود کشورهای جهان با این تعداد ساختار مشترک است. از این ۲۸ میدان، ایران با عراق ۱۲ حوزه مشترک، با امارات ۷ مخزنمشترک، با قطر و عمان هرکدام ۲ مخزن مشترک و با کویت و ترکمنستان هرکدام یک مخزن مشترک دارد.
در بین این میادین از مخازن بزرگی مانند پارس جنوبی و میادین غرب کارون گرفته تا میادین کوچکتر قرار دارند که ایران تلاش کرده تابا وجود کمبود منابع مالی و عدم دسترسی به سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل وجود تحریم‌ها، توسعه در این میادین متوقف نشود زیرا درصورت عدم برداشت از میادین مشترک، همسایگان سهم بیشتری از این منابع خواهند داشت و حق ایران نادیده گرفته می‌شود.
در این زمینه رئیس جمهوری نیز با تأکید بر اینکه در برداشت از منابع مشترک کارهای بزرگی انجام شده، گفت که برخی فکر می‌کننددولت یازدهم و دوازدهم در احقاق حقوق مردم فقط در سایه برجام کار کرده است، البته برجام کار بسیار بزرگی برای احقاق حقوق مردماست، اما یکی از مواردی که برای احقاق حقوق مردم تلاش شده مسئله بهره‌برداری از منابع مشترک نفت و گاز است که در این بخش کاربسیار بزرگی شده است.
حسن روحانی تاکید کرده که در پارس‌جنوبی که میدان مشترک ایران با قطر است، پیش از سال ۹۲، قطر دو برابر ایران برداشت گازداشت و ما عقب بودیم و امروز جلوتر از این کشور از منابع عظیم مشترک استفاده می‌کنیم. تفاوت منبع اختصاصی با مشترک در ایناست که از منبع اختصاصی هر زمانی که بخواهید می‌توانید استفاده کنید، اما در منبع مشترک همسایه استفاده می‌کند، یعنی هرساعتی بخشی از منافع ما از دست می‌رود، بنابراین از این منبع مشترک هم همسایه ما باید استفاده کند و هم ما این کار را انجامدهیم.
همچنین رئیس‌جمهوری با بیان اینکه در غرب کارون منابع نفتی مشترک با همسایه عراق داریم گفته که تولید ما در این منطقه در طی سالهای دولت تدبیر و امید،۵ برابر شده است، بنابراین حقوقی که از دست می‌رفته در این دولت با سرمایه‌گذاری در این بخش و حتیبخش‌های دیگر جبازیابی شده است.
روحانی عنوان کرد: ما منابع مشترک را توسعه دادیم و در این دولت از میدان مشترک نفتی آذر بهره‌برداری شده است که تا پیش از سال۹۲ برداشت از آن صفر بوده است. با تلاش‌های انجام‌شده در سال ۹۲ و ۹۳ تا پایان سال ۹۵ به تولید ۳۰ هزار بشکه در میدان مشترکرسیدیم و از اسفند سال ۹۹ نیز ۶۵ هزار بشکه در روز از این میدان مشترک برداشت می شود.
بازیابی سهم ایران در بزرگترین میدان مشترک گازی جهان
ایران تا سال ۹۶ همواره تولید گاز کمتری از شریک خود در پارس جنوبی داشت اما از سال ۹۲ و با تمرکز سرمایه و نیروی انسانی درفازهای اولویت دار پارس جنوبی توسط وزیر نفت، سرانجام ایران برنده ماراتن نفسگیر تولید گاز شد.
این سبقت تاریخی ایران از قطر اما در حالی در سال ۹۶ آغاز شد که در سال های ۸۷ تا ۸۹، قطر این اختلاف را تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز نیز رسانده بود.
ایران در حال حاضر بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز از این میدان مشترک تولید می کند و این در حالی است که تولید قطر به۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز نیز نمی رسد. افزایش تولید گاز ایران که البته با بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی افزایش خواهدداشت، باعث شده تا مهاجرت گاز که تا پیش از این به سمت قطر بود، معکوس شود و ایران بتواند در آینده برداشت تجمعی خود را نیز ازاین میدان مشترک به قطر برساند.
با ثبت رکورد تولید ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز ایران که در سال ۹۲ حدود ۲۸۰ میلیون متر مکعب گاز از این میدان مشترک تولید میکرد، در طول دولت تدبیر و امید توانسته تولید از پارس جنوبی را حدود ۲.۵ برابر کند.
نکته مهم دیگری که ارزش پیشی گرفتن ایران از بیشتر می‌کند این است که نگاهی به نقشه میدان مشترک پارس جنوبی نشان می‌دهدتنها حدود یک سوم از مساحت میدان در آب های ایران قرار دارد و دو سوم مساحت در آب های قطر قرار گرفته است. در واقع ایران باوجود آنکه فضای کمتری برای توسعه و حفاری چاه ها و نصب سکوها در اختیار داشت اما توانسته تولید روزانه خود را از رقیب وهمسایه بیشتر کند.
افزایش ۵.۵ برابری تولید نفت ایران از غرب کارون
میادین مشترک غرب کارون جزو میادین نفتی جوان ایران در مقایسه با سایر مخازن به شمار می‌روند.برداشت از این میادین از سویایران از اواسط دهه ۸۰ شمسی آغاز شده و در برنامه‌ریزی نهایی قرار است تولید از مجموعه ذخایر این منطقه به روزانه یک میلیون بشکهدر روز برسد.
اما توسعه این میادین در سالهای گذشته با فراز و فرود زیادی همراه بوده است. از حضور ژاپنی‌ها برای برداشت از این میادین گرفته تاقرارداد با چینی‌ها، هر کدام به دلایلی عملیاتی نشد و ایران در نهایت با تکیه بر دانش شرکت‌های داخلی در توسعه میادین آزادگانشمالی، یادآوران، یاران شمالی، یاران جنوبی و مهمتر از همه آزادگان جنوبی وارد عمل شد.
نکته مهم در برداشت نفت از این میادین البته مشترک بودن با عراق بود. ایران در حالی در سال ۹۳ حدود ۱۰۳ هزار بشکه در روز نفت ازاین میادین تولید میکرد که در آن زمان برداشت عراق ۱۹۴ هزار بشکه در روز بود. پیش بودن عراق در برداشت از میادین غرب کارون تاسال ۹۵ ادامه داشت.
با برنامه‌ریزی‌های دولت تدبیر و امید ایران توانست در سال ۹۵ میزان برداشت نفت از این میادین را با عراق برابر و به روزانه ۲۱۵هزاربشکه برساند.
این مهم با افتتاح میادین آزادگان شمالی، یادآوران و یاران شمالی در سال ۹۵ امکان‌پذیر شد.
در کنار آن اما افزایش پلکانی از میادین آزادگان جنوبی و یاران جنوبی نیز ادامه پیدا کرد تا در نهایت ایران در سال ۹۶ به تولید ۳۳۵هزار بشکه نفت در روز از مجموع ۵ میدان در غرب کارون دست پیدا کند.
این تولید در سال بعد از آن به ۳۷۰ هزار بشکه رسید و در نهایت در سال ۹۸ ایران توانست روزانه بیش از ۴۰۰ هزار بشکه نفت از غربکارون تولید کند. این در حالی محقق شد که طی این سال‌ها ظرفیت تولید عراق به ۲۵۰ هزار بشکه در روز رسید و ایران توانست درظرفیت و نرخ تولید نفت خام خود از عراق با وجود حجم ذخایر برابر، پیشی بگیرد.
این اعداد نشان می‌دهد ایران در سالهای ۹۲ تا کنون یعنی در ۷ سال عمر دولت تدبیر و امید با وجود تحریم های آمریکا ظرفیت تولیدنفت خود را از میادین مشترک غرب کارون حدود ۵.۵ برابر افزایش دهد.
اما این پایان هدف‌گذاری برای تولید از میادین غرب کارون نیست و بر اساس برنامه‌ریزی تولید از این میادین باید به یک میلیون بشکه درروز افزایش پیدا کند.
علاوه بر میادین مشترک غرب کارون و پارس جنوبی، ایران از سایر میادین مشترک خود با همسایگان نیز غافل نبوده و حتی در آخرینروزهای سال گذشته، بهره برداری از میدان مشترک آذر را آغاز کرد.
به گزارش جام کوردی، زنگنه پیش از بازگشت به وزارت نفت در دولت تدبیر و امید تاکید کرده بود که یکی از مهمترین اهدافش تعیینتکلیف میدان مشترک است و نگاهی به کارنامه وی در پارس جنوبی و میادین مشترک غرب کارون به عنوان مهمترین میادین مشترکایران، نشان می‌دهد که توانسته از عهده تعهد خود بر آید.
این تدبیر سبب شده تا چراغی که ابتدا در طرف ایران کم نور بود و فقط سوسو می‌زد با شتاب روند توسعه میادین مشترک، نور آن نیزپررنگ‌تر شده و در ادامه مسیر، تلالو آن از کشورهای همسایه نیز پیشی بگیرد.
