اسید معده قدرت حل فلزات را دارد، اما چگونه بافت معده را از بین نمی‌برد؟

پاسخ در یک ماده ژل‌مانند و چسبناک به نام مخاط (موکوس) نهفته است که توسط غدد موجود در بدن تولید می‌شود.
این ماده نقش‌های حیاتی مختلفی در بدن دارد و عمدتاً برای محافظت از بافت‌های حساس در برابر آسیب‌ها، میکروب‌ها و مواد شیمیایی طراحی شده است. مقدار زیادی از این مخاط، معده را در برابر اثرات اسید محافظت می‌کند.

این مخاط از عناصری به نام موکین‌ها تشکیل شده است که محیط معده را لغزنده و مقاوم در برابر هضم می‌کنند.
در واقع موکین‌ها با یکدیگر ترکیب می‌شوند و دو نوع مخاط در معده ایجاد می‌کنند: یکی برای تشکیل یک لایه ضخیم و چسبناک که به دیواره معده متصل می‌ماند و دیگری برای تشکیل یک لایه شل و ژل‌مانند که آزادانه حرکت می‌کند.

اسید معده اگر فرصت پیدا کند بافت‌های بدن را هضم خواهد کرد، اما خوشبختانه این اسید توسط سلول‌های جداری که در چین‌های مخاطی معده قرار دارند مهار می‌شود و نمی‌تواند راهی به بیرون پیدا کند.
زمانی که اسید ترشح می‌شود، محیط داخل معده به شدت اسیدی می‌شود. این اسید اما با دیگر ترشحات معده مخلوط می‌شود و در نهایت شدت اسیدی بودن آن کاهش می‌یابد.
مخاط جداره به عنوان یک مانع فیزیکی عمل کرده و اسید را از دیواره معده دور نگه می‌دارد. علاوه بر این، مخاط دیواره حاوی بیکربنات هستند که می‌تواند اسید را خنثی کند.

اسم بیکربنات شاید برای بسیاری آشنا به نظر برسد چرا که بسیاری از داروهای درمان سوزش معده حاوی بیکربنات هستند که در کاهش اثر اسید معده مؤثر است.
فکر کردن به این موضوع شگفت‌انگیز است که چیزی شبیه ژله‌ای پیشرفته از ما در برابر اسید معده محافظت می‌کند. با این حال، برخی از انگل‌ها و باکتری‌ها می‌توانند سد مخاطی ما را تضعیف کنند.
زمانی که این اتفاق می‌افتد، باکتری‌ها می‌توانند به بافت معده نفوذ کنند و این موضوع می‌تواند به التهاب روده و برخی بیماری‌های معده منجر شود.

شدیدترین زخم‌ها می‌توانند باعث خونریزی داخلی شوند، به‌ویژه زمانی که در محل یک رگ خونی ایجاد شوند.
در واقع اگر زخم‌ها به سوراخ شدن منجر شوند، ممکن است اسید به حفره شکمی نشت کند و التهاب صفاق ایجاد کند. این یک عارضه جدی بیماری زخم معده است که به‌عنوان اورژانس پزشکی تلقی می‌شود.

یک راه شایع‌تر خروج اسید معده از معده، تجربه ریفلاکس اسید است. در این حالت اسید معده از طریق دریچه‌ای به نام اسفنکتر تحتانی مری به مری بازمی‌گردد.
این دریچه مانند یک سوپاپ عمل می‌کند که مانع بازگشت غذا به مری می‌شود. با این حال عواملی مانند مصرف الکل و سیگار می‌توانند این دریچه را ضعیف کنند و باعث نشت اسید شوند.