عفونت قارچی پوست چیست؟

به گزارش جام کوردی، پوست، حساس ترین عضو بدن است که ممکن است بسیار زودتر از سایر اجزای بدن مورد حمله ویروس ها و باکتری ها قرار بگیرد. یکی از جدی ترین بیماری های پوستی که امروزه گریبان گیر بسیاری از افراد شده است بیماری قارچ پوستی است.

عفونت‌های قارچی معمولاً برحسب نوع قارچ عامل ایجاد عارضه، ناحیه آسیب دیده بدن و شدت عفونت دسته‌بندی می‌شوند. این عفونت‌ها روی سطح پوست، داخل چین پوستی یا هر ناحیه گرم و مرطوب دیگری ایجاد می‌شوند و باعث خارش شدید می‌شوند.

قارچ ها معمولاً کلونی های خود را در نواحی مرطوب بدن و محل برخورد سطح پوست می سازند. عفونت های قارچی پوستی شایع ناشی از مخمرها (مانند کاندیدا یا Malassezia furfur) یا درماتوفیت ها مانند اپیدرموفیتون، میکروسپوروم و تریکوفیتون است. بسیاری از این نوع قارچ ها فقط در بالاترین لایه اپیدرم (لایه شاخی) زندگی می کنند و به عمق نفوذ نمی کنند. در صورت ابتلا به علائم عفونت های قارچی پوست باید به پزشک مراجعه شود. لازم به ذکر است که درمان های خانگی قادر به درمان مؤثر این بیماری نیستند.

علل عفونت‌های قارچی پوستی

• آسیب دیدن سیستم ایمنی تعادل طبیعی بین ارگانیسم‌های پوست را از بین می‌برد و در نتیجه یک نوع از آنها می‌تواند رشد و تکثیر بیش از حد داشته باشد. شرایط جوی مناطق گرمسیری محیطی ایده‌آل برای قارچ‌ها است؛ چرا که قارچ‌ها بهترین رشد را در ناحیه‌های گرم و مرطوب دارند.
• ممکن است در اثر مصرف کردن آنتی بیوتیک باکتری‌های طبیعی کنترل کننده رشد قارچ‌ها (مخمرها) از بین بروند و عفونت قارچی ایجاد شود.
• برخی به لحاظ ژنتیکی استعداد ابتلا به عفونت‌های قارچی پوستی را دارند.
• چاقی احتمال بروز عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهد؛ چون افراد دارای اضافه وزن چین‌های پوستی بیشتری دارند که رشد قارچ‌ها را تسهیل می‌کند.
• عفونت یا آسیب‌دیدگی‌های قبلی پوست و ناخن
• رعایت نکردن بهداشت
• تماس مستقیم با افراد، حیوانات، خاک یا دیگر اشیاء آلوده به درماتوفیت (بیماری قارچی)
• تماس مداوم با آب

انواع بیماریهای عفونت قارچی پوست

قارچ پای ورزشکاران (قارچ پا)

ممکن است از هر 6 نفر یک نفر به قارچ پای ورزشکاران مبتلا گردد. این قارچ پوستی در نواحی گرم و مرطوب پوست، ازجمله بین انگشتان پا رشد می‌کند. این عفونت باعث خارش، پوسته پوسته شدن و قرمزی پای شما می‌شود. کف پای شما نیز می‌تواند خشک و پوسته پوسته شود. همچنین ممکن است پای شما تاول بزند. اگر پای برهنه بر روی زمین‌های مرطوب و آلوده، مثل حمام‌های عمومی، استخر و سونا راه بروید، ممکن است به عفونت قارچ پای ورزشکاران مبتلا شوید. اگر پس از لمس پا، دستان خود را نشوید، قارچ پا می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت کند.

عفونت ناخن (قارچ ناخن)

عفونت قارچی ناخن معمولاً از لبه ناخن‌ها آغاز می‌شود و به آرامی به سمت مرکز گسترش می‌یابد. این قارچ بسیار تدریجی رشد می‌کند و باعث می‌شود ناخن‌های شما در طول زمان تغییر رنگ داده و شکننده شوند. ممکن است بافت‌های اطراف آن نیز ضخیم‌تر شوند. اگر مبتلا به قارچ پای ورزشکاران شده باشید، ممکن است این عفونت گسترش یافته و ناخن‌های شما را نیز درگیر کند. همچنین اگر ناخن‌های شما ضعیف شده باشند (به عنوان مثال در اثر ایجاد یک زخم) ممکن است به قارچ ناخن مبتلا شوید.

قارچ پیتریازیس رنگارنگ (تینه‌آ ورسیکالر)

این عفونت توسط نوعی قارچ به نام «مالاسزیا» ایجاد می‌شود. معمولاً این عفونت در بین جوانان به ویژه مردان شایع‌تر است. اگر شما مبتلا به پیتریازیس شوید، ممکن است پوستتان به‌صورت تکه‌ای پوسته پوسته شود. همچنین مقدار کمی احساس خارش خواهید داشت و در پشت و نیم‌تنه شما رنگ پوست، تغییراتی خواهد داشت. رنگ آن معمولاً صورتی یا قهوه‌ای است.

تشخیص عفونت‌های قارچی پوست

معمولاً عفونت‌های قارچی بر مبنای تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. لکه‌ها و ضایعات عفونت‌های قارچی منحصربه‌فرد بوده و معمولاً با یک معاینه فیزیکی ساده قابل شناسایی هستند. همچنین پزشک از یک نور فرابنفش استفاده می‌کند تا لکه‌ها را واضح‌تر ببیند. به علاوه، ممکن است برای تأیید تشخیص، دستور به کشت قارچ یا نمونه‌برداری (از طریق تراشیدن سطح پوست ضایعه) بدهد.

داروی قارچ پوستی

درمان عفونت قارچی می تواند دشوار باشد. پزشک و بیمار درمان اختصاصی این عفونت را بر اساس موارد زیر تعیین می کنند:

• سن، سلامت عمومی و تاریخچه پزشکی فرد
• وسعت بیماری
• محل قارچ پوستی
• توانایی فرد در تحمل دارو ها، فرایند ها و درمان های خاص
• انتظارات فرد از دوره بیماری
• نظر و ترجیح بیمار

عفونت قارچی سر (تینئا کپیتیس) یا عفونت ناخن (تینئا اونگویوم) به سختی درمان شده و بیمار باید به مدت چندین هفته دارو های ضد قارچ خوراکی مصرف کند. برخی افراد به درمان طولانی تر نیازمند هستند. درمان عفونت قارچ پوستی سر می تواند شامل استفاده از یک شامپوی خاص جهت کمک به از بین بردن قارچ ها باشد.

در صورت ابتلا به کریون، آبسه ثانویه یا عفونت باکتریایی پزشک می تواند دارو های دیگری از جمله استروئیدها را با هدف کاهش تورم برای بیمار تجویز کند. درمان عفونت قارچ پوستی بدن، کشاله ران و پا معمولاً با داروهای ضد قارچ خوراکی و موضعی انجام می شود. طول مدت درمان به محل عفونت بستگی دارد.

پماد درمان قارچ پوستی

پماد ها و کرم های زیر می توانند در درمان قارچ به شما کمک نمایند:

1. پماد، کرم، ژل یا شامپو کتوکونازول
2. پماد، کرم، ژل یا شامپو سیکلوپیروکس (لوپروکس، پنلاک)
3. پماد، لوسیون یا شامپو 5/2 درصد سلنیوم سولفید (سلسون)
4. داروی قارچ پوستی
5. قرص های فلوکونازول (دیفلوکان) یا محلول خوراکی
6. قرص، کپسول یا محلول خوراکی ایتراکونازول (Onmel، Sporanox)
7. از آنجایی که قارچ می تواند مادام العمر بر روی پوست بدن زندگی کند، بروز مجدد قارچ های پوستی امکان پذیر است. در صورت بروز مجدد عفونت، فرایند درمانی بیمار باید تکرار شود

افراد در معرض ابتلا به عفونت قارچی پوست

احتمال ابتلا به عفونت قارچی پوست در شما بیشتر است اگر:

• اضافه وزن داشته باشید.
• پس از استحمام یا دوش گرفتن بدن خود را کاملاً خشک نکنید.
• در تماس با فرد یا حیوانی باشید که عفونت قارچی پوست دارد.
• لمس وسایل آلوده مانند لباس‌های آلوده و حوله‌ها و رختخواب آلوده
• با پاهای برهنه در استخر یا زیر دوش راه بروید.
• لباس‌های تنگ که اجازه نمی‌دهند عرق شما کاملاً خشک شود.
• دیابت داشته باشید.
• به تازگی دوره‌ی مصرف آنتی بیوتیک را تمام کرده باشید.
• باردار باشید.
• دارای سیستم ایمنی ضعیف باشید، برای مثال ایدز یا HIV داشته باشید.

پیشگیری از عفونت قارچی پوست

برای پیشگیری از عفونت‌های پوستی قارچی معمولاً کافی است که بهداشت را رعایت کنید و وزن خود را در حد مناسب نگه دارید. تمیز و خشک نگه داشتن پوست، شستن دست‌ها پس از تماس با پوست یا ناخن عفونی، کوتاه نگه داشتن ناخن‌های انگشتان دست و پا، پوشیدن لباس‌های تمیز و راحت و مرتب عوض کردن آنها، پوشیدن یک روز در میان کفش‌ها برای هوا خوردن آنها، اجتناب از استفاده از وسایل شخصی دیگران مانند لباس، حوله و لوازم آرایش، مرتب تمیز کردن حمام و وان و پا برهنه راه نرفتن در مکان‌های عمومی برای پیشگیری از بیماری قارچ پوستی بسیار مهم است.