به گزارش جام کوردی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: در سال گذشته و با پیگیری‌های انجام شده، در اسفندماه دریچه‌های سد کمال‌خان باز نگه داشته شد و مقداری از سیلاب‌های رودخانه هیرمند وارد کشورمان شد و ما این انتظار را داریم که در سال جاری نیز این اتفاق از سوی مقامات حکومت سرپرستی افغانستان انجام شود.
محمد جوانبخت که هفته گذشته به همراهی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای دیدار با مقامات افغانستان به کابل سفر کرده بود، در ارتباط با رایزنی‌های انجام شده در این سفر و در ارتباط با موضوع آب و حق‌آبه ایران از هیرمند گفت: در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین موضوعات بین ایران و افغانستان بحث آب است.
وی گفت بر اساس معاهده هیرمند که در سال ۱۳۵۱ بین ۲ کشور امضا شده باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از مسیر هیرمند وارد ایران شود که این اتفاق در حال حاضر رخ نمی‌دهد.
جوانبخت گفت: علاوه بر موضوع هیرمند یکی دیگر از موضوعات، تامین آب هامون‌هاست. هامون‌ها عامل اصلی حیات و زیست مردم سیستان است و در واقع اقلیم منطقه توسط هامون‌ها شکل می‌گیرد. در نبود هامون‌ها و خشکی آن‌ها، گرد و غبار منطقه را فرا می‌گیرد که در مدت اخیر این موضوع تشدید و باعث شده است که این منطقه از حیث سکونت و حیات ویژگی اصلی خود را از دست دهد.
و دیگر موضوع آبی بین ایران و افغانستان بحث حق‌آبه تاریخی ایران از هریرود در خراسان رضوی است. هریرود حق‌آبه تاریخی ایران است و به طور معمول حق‌آبه‌های تاریخی در مجامع بین‌المللی که به موضوع محیط زیست می‌پردازند شناخته شده و دارای موضوعیت است.
سازه سرریز سد کمال‌خان، مانع ورود آب به ایران در ۳ سال گذشته شده است
وی در ارتباط با جلسات کمیساران آب هیرمند گفت: جلسه کمیساران آب هیرمند به‌طور معمول سالانه ۲ بار تشکیل می‌شود و این سازوکاری است که در معاهده هیرمند برای اجرای آن گنجانده شده است. ما بعضا تلاش می‌کنیم که در این جلسات سایر مسائل مرتبط با آب را نیز مطرح کنیم.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: علاوه بر نشست کمیساران آب، همواره تلاش می‌کنیم در حاشیه دیدارها و رایزنی‌ها با مقامات حکومت سرپرستی افغانستان از جمله جلسات کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور موضوع حق‌آبه را نیز پیگیری کنیم.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ سد کمال‌خان در فاصله ۶۰ الی ۷۰ کیلومتری مرز ما احداث و این سد به گونه‌ای طراحی شده که جلوی ورود سیلاب‌ها را به ایران می‌گیرد، سازه سرریز سد کمال‌خان به‌گونه‌ای است که آب را به سمت گودزره هدایت می‌کند و مانع ورود آب در سه سال گذشته به ایران بوده است. با پیگیری‌های زیادی که انجام شد در اسفند سال ۱۴۰۲ دریچه‌های سد کمال‌خان باز گذاشته شد و مقداری آب به سمت ایران آمد.
در سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد ایران شد
وی افزود: در سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد کشورمان شد که عمدتا به شرب مردم منطقه اختصاص داده شد.
جوانبخت با بیان این که در جریان سفر عراقچی به افغانستان گفت: در مذاکره با متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت سرپرستی افغانستان به اهمیت باز بودن دریچه‌های سد کمال‌خان برای جاری شدن آب در مسیر طبیعی رودخانه هیرمند برای ورود به خاک کشورمان تاکید شد.
وی افزود: اصلاح سرریز سد کمال‌خان مناسب ترین راهکار است. مسیر اصلی سرریز سد به سمت گودزره است در حالی که مسیر اصلی باید به طور طبیعی به سمت رودخانه هیرمند که به سمت ایران جریان دارد باشد.
با توجه به کاهش ورودی‌ها برای تامین آب شرب مشهد دچار مشکل شده ایم
جوانبخت در ارتباط با احداث سد پاشدان بر روی هریرود و مسائل زیست محیطی که این سد به مرور در ارتباط با خراسان رضوی در ایران ایجاد می‌کند، گفت: اکنون نیز این مشکلات به وجود آمده و چند سال است که آب ورودی به کشور ما در این منطقه که در سد دوستی ذخیره می‌شود، وضعیت نابسامانی گرفته است و با توجه به کاهش ورودی‌ها برای تامین آب شرب مشهد دچار زحمت شده‌ایم.
معاون وزیر نیرو تاکید کرد: در جریان تعاملات و دیپلماسی با افغانستان باید آب جایگاه اصلی داشته باشد.
مسائل آبی با ترکیه، تاجیکستان و ترکمنستان
وی ادامه داد: اخیراً چهار نوبت با ترکیه در ارتباط با مسئله آب مذاکره شده و این جلسات مشترک ادامه خواهد داشت.
جوانبخت در رابطه با سفر رئیس جمهور به تاجیکستان و موضوع رایزنی آب گفت: با توجه به سهم بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعبی تاجیکستان از آمو دریا، وارد کردن آب از تاجیکستان ایده‌ای است که سال‌هاست مطرح بوده و مسائل خاص خودش را دارد.
معاون وزیر نیرو در پایان به همکاری‌های خوب آبی با ترکمنستان به ویژه در ۲ سال گذشته در برداشت از سد دوستی نیز اشاره کرد.
