به گزارش جام کوردی، به او مادر زمین می گویند، او یک چهره بین المللی در حوزه مدیریت زباله و پسماند و یکی از 50 زن تاثیرگذار ایران است که بیش از سه دهه است می کوشد به ایرانیان نشان دهد می توان چالش زباله را قبل از تبدیل به یک بحران، بدل به فرصتی در اقتصاد گردشی و نیز تامین کننده بخشی از سوخت مورد نیاز صنایع انرژی‌بر چون سیمان کرد.
حالا بخشی از آرزوهای “هایده شیرزادی” پس از سالها برآورده شده و شاید اگر این گونه تحت فشار تحریم ها و ناترازی انرژی نبودیم بازهم نظام تدبیر کشور روی خوش به او نشان نمی داد.
به نظر می رسد نه کرمانشاه بلکه همه شهرهای ایران بویژه شهرهای شمالی و سواحل جنوبی کشور باید از این فرصت استفاده کرده و دست کم خود را از شر 20 درصد حجم زباله که در شمار خطرناک ترین و پردردسرترین بخش پسماند است خلاص کنند. آنها با این کارعلاوه بر تبدیل زباله به سوخت، صدها میلیون متر مکعب در مصرف گاز صرفه جویی خواهند کرد.
هایده شیرزادی، مجری این طرح در این باره به جام “کوردی” گفت: تقریبا 15 سال پیش یعنی 18 بهمن 88 مجوز اولین سوخت جایگزین که در اصطلاح انگلیسی به آن RDF می گویند را برای کرمانشاه گرفتیم اما عملا کاری انجام نشد.
وی افزود: حالا و پس از گذشت سالها که کشور با مشکل ناترازی انرژی مواجه شده با هماهنگی هایی که صورت گرفته قرار است سیمان غرب به عنوان نخستین کارخانه در ایران از 20 درصد پسماندها که ارزش بازیافتی ندارند به جای سوخت گاز استفاده کند.
شیرزادی گفت: با این کار روزانه 120 تن از پسماندها جایگزین گاز می شوند، یعنی چیزی حدود 60هزار مترمکعب گاز صرفه جویی خواهیم کرد.
وی افزود: اگر این مقدار را سالانه محاسبه کنیم عدد بالایی به دست می آید و بالغ بر 20 میلیون متر مکعب گاز تنها برای همین یک کارخانه صرفه جویی کرده ایم.
او تصریح کرد:علاوه بر رفع مشکل ناترازی انرژی باید متوجه فواید دیگر این طرح باشیم، مثلا همین که سالانه از دفن 40 هزار تن زباله غیرقابل بازیافت جلوگیری می کند فواید بسیار زیادی برای محیط زیست خواهد داشت.
به گفته شیرزادی تنها در شهر کرمانشاه روزانه 650 تن پسماند تولید می شود که 70 درصد آن پسماند غذایی است که تبدیل به کمپوست می شود. اما تقریبا 20 درصد پسماندها ارزش بازیافتی ندارند، ارزش حرارتی دارند و باید سوزانده شوند و چون هزینه تهیه و تامین دستگاه زباله سوز در کشور گران تمام می شود و امکان سرمایه گذاری آن وجود ندارد بهترین راه جایگزین کردن این میزان از پسماند به عنوان سوخت کارخانه است. روشی که 3 دهه پیش در کشورهای اروپایی و از جمله آلمان اجرا شد.
او در پاسخ این سوال که اگر این طرح همان 15 سال پیش اجرا می شد چقدر برای کرمانشاه و کشور سودآوری داشت، گفت: اگر صرفه جویی 20 میلیون متر مکعب گاز در سال را برای این مدت یعنی 15 سال محاسبه کنیم چیزی حدود 300 میلیون مترمکعب گاز می شود که با ارزش حداقلی 20 سنت می توانست بالغ بر 60 میلیون دلار برای کشور آورده مالی داشته باشد.
وی افزود: اجرای این طرح همچنین مانع دفن آلودگی در زمین میشد و انتشار گازهای گلخانه ای را کم می کرد. در کنارش می توانستیم ایجاد اشتغال کنیم و الگویی برای کشور باشیم، شاید امروز اینقدر باران زباله نداشتیم.
شیرزادی به عنوان نخستین کسی که طرح بازیافت پسماند را در کشور اجرا کرد و بعدها 70 شهر و 200 روستای ایران با کمک و مشاوره او توانستند تا حدودی در این راه گام بردارند درباره شرایط دیگر استانها گفت: گرچه طرح هایی در استانهای دیگر اجرا شده اما جایگزینی پسماند برای سوخت اولین بار است که در ایران و در کرمانشاه اجرا می شود و امیدوارم با توجه به نتایج خوبی که به دنبال دارد سایر استانها هم در اجرای این طرح پیش قدم شوند.
او همچنین پیشرفت کشور عراق بویژه در سلیمانیه را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: تا جایی که خبر دارم با آنکه طرح بازیافت در این کشور به نسبت ما قدمت چندانی ندارد اما آنها 2سالی است که بخشی از پسماندها را جایگزین سوخت کرده اند، طرحی که ما می توانستیم 15 سال پیش آن را در کرمانشاه اجرا کنیم و حالا که با مشکل ناترازی درگیریم مسئولین به فکر چاره اندیشی افتاده اند.
او درست می‌گوید به نظر می‌رسد اگر این اقدام هوشمندانه ۱۵ سال پیش اجرا شده بود شاید حالا با این میزان از ناترازی انرژی در کشور مواجه نبودیم. با این حال باید تلاش کرد تا این طرح با گسترش در سطح کشور اثرگذاری بیشتری برای رفع مشکل ناترازی انرژی داشته باشد.
خوب است بدانید که “هایده شیرزادی” اهل و متولد گیلانغرب است. او سال 64 به آلمان رفت و پس از کسب مدرک مهندسی کشاورزی بین المللی و اکولوژی حفاظت محیط زیست از دانشگاه کاسل همراه همسرش در سال 71 به ایران آمد تا به آرزوی خود درخصوص اجرای طرح بازیافت در کرمانشاه جامه عمل بپوشاند. با تلاش ها و پیگیری های او شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه در سال 77 تاسیس شد و نهایتا سال80 به مرحله بهره برداری رسید.
طرحی که هم اکنون توسط شرکت بازیافت کرمانشاه اجرا می شود سوخت جایگزین یا RDF نام دارد که به رغم دریافت مجوز در سال 88 با 15 سال تاخیر امکان عملیاتی شدن یافته و حالا دولت می کوشد تا با گسترش این طرح در کشور سالانه مقدار قابل توجهی در مصرف گاز صرفه جویی کند.
گفت‌وگو از لیلا سعدوندی
