بە گزارش جام کوردی، اعمال تعرفه‌ها بر اکثر کشورها از سوی ایالات متحده آمریکا یکی از موضوعات داغ مورد بحث این روزها است و انتظار می‌رود آسیب‌های قابل توجهی به اقتصاد جهان و آمریکا وارد کند و همین امر منجر به اعتراضات گستردە در بسیاری از ایالات‌های آمریکا شده است.
برای بحث در مورد این موضوع و پیامدهای اقتصادی آن، یا مزایا و معایب آن در مقطع کنونی و آینده خبرنگار جام کوردی مصاحبەای اختصاصی با محمد حسین عضو هیئت مدیره شبکه کارشناسان اقتصادی عراق انجام داده است.
مشروع گفتگو با محمد حسین عضو هیئت مدیره شبکه کارشناسان اقتصادی عراق؛
آینده تصمیم افزایش مالیات‌های گمرکی بر دیگر کشورها، از سوی دولت آمریکا را چگونه می‌بینید؟
همانطور که انتظار می‌رفت پیامدهای تصمیم اعمال تعرفه‌های دولت ترامپ علیه همه کشورهای جهان در حال حاضر بد و مضر است، اگر به بازارهای سهام، اوراق بهادار و بازار بورس نگاه کنیم، بلافاصله خواهیم دید آنچه در حال وقوع است، یک فاجعه اقتصادی می باشد. همه به این تصمیم واکنش بدی نشان داده‌اند و ارزش این بازارها در ۴ تا ۵ روز گذشته به طرز وحشتناک و چشمگیری کاهش یافته است. آنچه روشن است، این که ضررهای این تصمیم بسیار بیشتر از مزایایی است که دولت ترامپ انتظار آن را دارد. اگر تمام زیان‌های وارده به بازار سهام در دو ماه گذشته را به دلیل تهدیدات تعرفه‌ای دولت ترامپ در ایالات متحده و سراسر جهان در نظر بگیریم، خواهیم دید که ارزش آنها نزدیک به ۱۱ تریلیون دلار کاهش یافته است. در حالی کە اگر رویای ترامپ محقق شود و همه چیز به دلخواه او پیش برود و تصمیمات او همانطور که انتظار می‌رود پیش برود، آنها در دراز مدت مبلغ ۶ تریلیون دلار از احیای صنایع سنگین و بازار خودرو به دست خواهند آورد، آن هم اگر تمام رویاهای ذهنی ترامپ و مقامات دولتش همانطور که هستند اجرا شوند، که تقریباً غیر ممکن است. یعنی به سادگی می‌توان گفت، تصمیم ترامپ و سیاست اعمال تعرفه‌ای مغایر با تمام منطق و اصول اساسی علم اقتصاد و ناسازگار با تمام ادبیات و تحقیقاتی است که تاکنون در زمینه اقتصاد عمومی و مدیریت تجارت بین‌الملل انجام شده است. در عین حال کاملاً در تضاد با نظام اقتصادی بازار آزاد است که پس از جنگ جهانی دوم و پس از جنگ سرد و دهه ۱۹۹۰ به عنوان یک سیستم اقتصادی بازار آزاد، از سوی ایالات متحده آمریکا گسترش دادە و بە سراسر جهان تحمیل شد.
ترامپ و دولت وی می گویند؛ ما با اعمال این مالیات ها تراز تجاری خود را با همه کشورها متعادل می‌کنیم و هر کاری که می‌توانیم انجام می‌دهیم، تا صنعت را به ایالات متحده بازگردانیم و بازار کار را در آمریکا احیا کنیم، اما این رویاهای ترامپ و دولت او حتی اگر امکان‌پذیر هم باشد، هزینەهای آن بسیار بیشتر از دستاوردهای آن خواهد بود. البته که هر تصمیم اقتصادی هم هزینه و هم سود دارد و افراد عادی و منطقی به گونه‌ای تصمیم می‌گیرند که بیشتر سود داشته باشد تا زیان، به هر حال هزینە تصمیم ترامپ و دولت او بر اساس تمام بررسی‌های صورت گرفته برای مردم آمریکا و برای اقتصاد جهان، بسیار بیشتر از سود آن خواهد بود. مشکل اینجاست که ترامپ و بسیاری از مقامات دولت آمریکا در طول ۵ دهه گذشته خود را قربانی سیستم تجارت آزاد جهانی می‌دانند و بر این باورند که دیگر کشورها، با آنها به درستی تعامل نداشتند. به همین دلیل است که آنها پایان دادن به این مدل تجارت بین‌المللی و احیای بازار کار آمریکا با اعمال تعرفەها و ثروتمند کردن ایالات متحده و ایجاد تعادل در تجارت کشورشان با بقیه کشورهای جهان را ضروری می‌دانند، و این ایجاد تعادل بدین معناست که آمریکایی‌ها همان مقدار کالایی را که از دنیای خارج خریداری کرده‌اند به همان مقدار نیز، نه بیشتر و نه کمتر، کالا بە خارج می فروشند.
سود و زیان‌های این تصمیم در کوتاه مدت و در دراز مدت برای آمریکا چگونه خواهد بود؟
بدیهی است که بر اساس تمام داده‌ها و شاخص‌های بازار در کوتاە مدت خواهیم دید که زیان های این تصمیم دولت ترامپ چگونە خواهد بود، تا حد زیادی رشد اقتصاد ایالات متحده و بقیه جهان در مسیری قرار گرفته است که اکنون فقط انتظار می‌رود کاهش یابند و بیشتر بحث‌ها در مورد چگونگی کند شدن رشد اقتصادی جهان و چگونگی از دست دادن است. به طور خلاصه اکنون این نگرانی وجود دارد که بحران مالی و اقتصادی دیگری در نتیجه این تصمیم دولت ترامپ، متوجە جهان و آمریکا شود. در سطح بلند مدت هم، همین ترس در میان کسانی که به طور معمول تجزیه و تحلیل اقتصادی انجام می‌دهند وجود دارد، در عین حال برای ترامپ و دولتش انتظارات و درک از موضوع بە گونە دیگری است. آنها می گویند: ما به واسطه این تصمیم‌ها در کوتاه مدت تا حدودی متضرر خواهیم شد، اما در بلند مدت این تصمیمات به سود تمامی مردم آمریکا خواهد بود.
این همان چیزی است که ایالات متحده آمریکا و مردم آن را، غنی می‌کند. همچنین فرصت‌های شغلی را در بازار افزایش می‌دهد و کیفیت و استاندارد زندگی آنها را بالا می‌برد. اما برای بسیاری، به نظر نمی‌رسد که این اتفاق بیفتد. بدیهی است که این تصمیم از همان ابتدا باعث تورم زیادی خواهد شد. هر تورمی باعث کاهش قدرت خرید می‌شود که به نوبه خود تقاضا برای کالا و خدمات را کاهش می‌دهد و در نهایت شرکت‌ها و تولید کنندگان مجبور به کاهش فعالیت اقتصادی خود می‌شوند و از هم اکنون تعطیلی برخی کسب و کارها در برخی از نقاط ایالات متحده و سراسر جهان آغاز شدە است. ما خواهیم دید که بسیاری از مردم در ایالات متحده آمریکا و در سراسر جهان به دلیل این تصمیم دولت آمریکا، شغل خود را از دست می‌دهند که در حال حاضر به عنوان زیان های این تصمیم محسوب می‌شود، اما آیا در آینده همان دستاوردهایی را برای مردم و دولت آمریکا به همراه خواهد داشت، آنگونە که ترامپ و مقامات آمریکایی انتظار دارند؟ این تا حد بسیار زیادی دشوار خواهد بود و هیچکس نمی‌تواند تضمینی برای آینده غیر قابل پیش بینی ارائه دهد و از نظر بسیاری از مردم با توجه به برسی های اقتصادی محقق شدن این امر امکان‌پذیر نخواهد بود.
فکر می‌کنید که آمریکا و به ویژه ترامپ بر این تصمیم مصر خواهند بود به ویژه اینکه قرار است نتانیاهو در چند روز آینده به آمریکا سفر کند و با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا دیدار کند که یکی از محورهای گفتگوی آنها بحث درباره این موضوع است؟
ترامپ و دولت او در مورد این تصمیمات مصر هستند، اما در حال حاضر تنها ۱۰٪ تعرفە بر کالاهای وارداتی از همه کشورهای جهان اعمال شده است و سایر سطوح تعرفه در روزهای آینده (پس از دهم ماه جاری، آوریل) و در مبالغ مختلف آغاز خواهد شد. این امر تا حدودی، قابل مذاکره با سایر کشورها است، احتمالاً اعداد و ارقامی که ترامپ تهدید به تحمیل آنها، به عنوان تعرفه می کند، آخرین تصمیم او نباشد. این احتمال وجود دارد که برخی از این اعداد و ارقام در نتیجه مذاکرات کاهش یابد، زیرا مقدار تخمینی که ترامپ تعیین کرده همان میزان تعرفه و مالیات هایی است که سایر کشورها بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده‌اند. معادله محاسبات ترامپ اشتباه و اغراق آمیز است و نحوه محاسبه و تخمین تعرفه سایر کشورها، دقیق نبودە و نادرست است. در نتیجه انتظار می‌رود که برخی از این اعداد و ارقام در نتیجه مذاکرات با سایر کشورها به ویژه چین، اتحادیه اروپا ژاپن و سایر شرکای تجاری عمده ایالات متحده آمریکا تغییر کند. همزمان اعتراضات و نارضایتی‌های گسترده‌ای در آمریکا و سراسر جهان علیه دولت ترامپ صورت گرفته است و انتظار می‌رود دولت ترامپ در نتیجە این تصمیمات دچار شوک بزرگی شود. بنابراین بعید است که او بتواند بر این تصمیمات خود مصر باشد زیرا قوانین اقتصادی زندگی، مانند قوانین جاذبه است و هیچ شخص، هیچ رهبر و هیچ کشوری هر چقدر هم که ابرقدرت و توانمند باشد نمی‌تواند سرسختانه در برابر آنها مقاومت کند. در چند سال گذشته دیدیم که اردوغان چگونه با ارزش لیر برخلاف قوانین و مقرراتی که برای دستکاری ارزش لیر تنظیم شده بود بازی کرد و نهایتاً دیدیم که ارزش لیر ترکیه به گونه‌ای کاهش یافت، که هرگز در تاریخ دیده نشده است و ممکن است تا چند دهه دیگر زیان‌های ناشی از آن جبران نشود. من فکر نمی‌کنم ترامپ به اندازه اردوغان لجباز باشد و بر تصمیمات خود مصر باشد، زیرا خود او اهل تجارت و بیزنس است و در نهایت می‌خواهد سود کند، اگرچه ممکن است درک او از این مسائل با تٲخیر انجام شود، اما بالاخرە باید آن را درک کند. اگرچه این مسئلەای نیست که من بتوانم آن را پیش بینی کنم، اما در آینده‌ای بسیار نزدیک دولت ترامپ دچار بحران بزرگ اقتصادی و مالی خواهد شد و این می‌تواند منجر به بحران امنیت ملی در ایالات متحده آمریکا شود و آن زمان آنها مجبور بە تجدید نظر در تصمیمات خود خواهند شد. ما نمی‌توانیم منتظر وضعیتی بمانیم که ایالات متحده آمریکا در سیستم تجارت آزاد جهانی منزوی شود. در نهایت برای همه سرکشی ها، محدودیتی وجود دارد.
