به گزارش جام کوردی, سرانجام پس از دو روز فعالیت جایزه بین‌المللی قلم هه‌ژار با معرفی آثار برتر به کار خود پایان داد و مسئولان استانی در مراسم پایانی جایزه تاکید ویژه بر پاسداشت زبان کوردی داشتند و از هه‌ژار به‌عنوان چهره‌ای ملی یادکردند.
هه‌ژار؛ بزرگ‌مرد فرهنگ و ادب کردی
سرپرست دانشگاه کردستان در مراسم اختتامیه جایزه بین‌المللی قلم هه‌ژار عنوان کرد: ادبیات کردی وسیله و ابزاری برای حفظ هویت و پل ارتباطی بین نسلهاست که وظیفه داریم و بالندگی و اصالت این زبان را حفظ کنیم.
عادل سی و سه‌مرده با اشاره به جایگاه و نقش ماموستا هه‌ژار اظهار کرد: هه‌ژار بزرگ‌مرد فرهنگ و ادب کردی است و اختصاص جایزه‌ای به نام او، گامی برای معرفی خدمات او به زبان و ادب فارسی و کردی به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه، کردستان از دیرباز در ذهن و زبان مردم منطقه، با نام فرهنگ شناخته می‌شود، افزود: این عنوانی است که رهبر معظم انقلاب نیز بر آن تاکید داشتند و کردستان را استانی فرهنگی نامیدند.
رئیس دانشگاه کردستان ادامه داد: کردستان، دیار فرهنگ ایرانی و انسانی است و زبان کردی میلیونها نفر از مردم این منطقه است. در دنیایی که بسیاری از زبان‌ها در معرض نابودی قرار دارد، کوشش برای نوشتن، ترجمه و خلق آثار کردی قدمی برای حفظ یکی از سرمایه‌های گران‌بهای تمدن بشری به شمار می‌رود.
سی‌وسه‌مرده افزود: در مسیر حفظ و نگهداری این سرمایه، نام هه‌ژار ستاره تابناکی است که با قامتی استوار در برابر فراموشی ایستاد و با قلم خود گنجینه‌های کردی را حفظ کرد.
رئیس دانشگاه کردستان تاکید کرد: هه‌ژار نشان داد که هزار قلم لازم نیست در دستان هزار آدم باشد بلکه یک قلم در دستان یک انسان متعهد کافی است تا هزاران جلوه داشته باشد.
وی تاکید کرد: دانشگاه کردستان با راه‌اندازی راه‌اندازی رشته زبان و ادبیات کردی و توسعه آن در آینده نزدیک و نیز بنیاد زبان و ادبیات کردی و با حمایت از پایان‌نامه و رساله و مقالات علمی، بستری علمی را فراهم کند.
ماموستا هه‌ژار محدود به قلمرو خاصی نیست
استاندار کردستان گفت: ماموستا هه‌ژار با آثاری که به زبان کردی و فارسی دارد، بخش مهمی از سرمایه فرهنگی ایران است.
آرش زره‌تن لهونی اظهار کرد: ماموستا هه‌ژار یکی از بارزترین شخصیت ها و اندیشمندان کرد است که محدود به جغرافیا و قلمرو خاصی نیست اما یکی از سرمایه های فرهنگی ایران است.
وی ماموستا هه ژار را الگویی برای نسل‌های آینده دانست و افزود: وطیفه ما تقویت و اعتلای فرهنگ و ادب غنی کردستان و کشور است و این رویداد در همین راستا برگزار شد.
استاندار کردستان تاکید کرد: جایزه قلم هه‌ژار فقط بزرگداشت یک شخصیت ادبی نیست بلکه ادای احترام به همه کسانی است که چراغ زبان و هویت را روشن نگه داشته‌اند.
لهونی ادامه داد: این جایزه یکی از بزرگترین رویدادهای حوزه ادبیات در مناطق کردی است و سنندج از دیرباز مرکز فرهنگ و هنر در مناطق کردنشین بوده است و در راستای بازآفرینی این مهم نقش داشته است.
وی یادآور شد: این جشنواره نماد نگاه فرهنگی نظام است و این نگاه ارج نهادن به مفتخران در سایر قومیت‌ها نیز باید برگزار شود
جایزه قلم «هه‌ژار» تاکتیکی نیست بلکه مرام حاکمیت است
نماینده ولی فقیه در کردستان نیز در این مراسم باتاکید بر توجه بیشتر به زبان و ادبیات کردی عنوان کرد: معتقدم نه فرهیختگان استان، نسبت به زبان فارسی حساسیت داشته باشند که ندارند و نه حاکمیت واهمه‌ای از ترویج زبان کردی داشته باشد که البته هیچ نگرانی در این زمینه نیست.
حجت‌الاسلام عبدالرضا پورذهبی اظهار کرد: برگزاری جایزه قلم «هه‌ژار» تاکتیکی نیست بلکه مرام حاکمیت است. زبان و قومیت‌ها؛ قابل احترام است و اصل انسانیت است.
حجت‌الاسلام پورذهبی به سرگذشت و فعالیت‌های سیاسی و ادبی ماموستا هه‌ژار اشاره کرد و گفت: بعد از وقایع ۱۹۴۶ و مسائل مهاباد، هم ماموستا هه‌ژار و هم ماموستا هیمن از این واقعه خارج شدند و دچار مسائل مختلفی شدند و مجله سروه را ۲۰ سال نگهداشتند.
وی ادامه داد: ماموستا هیمن و هه‌ژار از ۱۹۴۶ به مسیر دیگری وارد شدند در کنار اینکه به زبان کردی اعتبار بخشیدند، به زبان فارسی نیز احترام گذاشتند و ترجمه هایی داشتند که نشان می دهد آن بزرگواران بنای جدایی از زبان فارسی نداشتند
زبان کردی؛ سرمایه بزرگ چند بعدی است
معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: رئیس دانشگاه علامه طباطبایی اعلام آمادگی کرده است با خواهرخواندگی دانشگاه کردستان، رشته دکترای زبان‌شناسی را با تکیه بر مطالعات کردی تاسیس کنند.
محمد دبیرمقدم در مراسم اختتامیه اولین دوره جایزه قلم هه‌ژار در تالار مولوی دانشگاه کردستان، با اشاره به نقش برجسته زبان کردی در فرهنگ ایران، بر تداوم و استمرار زبان کردی از دوران باستان تا امروز تاکید کرد.
وی اظهار کرد: استاد عبدالرحمان شرفکندی، مولف فرهنگ کردی – فارسی، آثار متعددی در تالیف و ترجمه دارد.
دبیر مقدم اضافه کرد: حدود ۲۰۰ صفحه تالیف درباره زبان و گویش های مختلف کردی دارم که از افتخارات زندگیم است.
معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: زبان کردی هم قدمت بسیار طولانی دارد و در گستره جغرافیایی وسیعی بکار رفته است و سرمایه بزرگ چند بعدی است. چندزبانه بودن ارزش است و از نظر شناختی، قدرت تحلیلی و ریاضیات انسان برتری است و برای همین باید فرزندانمان زبان مادری بیاموزند.
وی در ادامه به ارایه سخنرانی علمی خود با عنوان «درس های مشترک از زبان شناسی، تاریخ و زنتیک» پرداخت.
دبیرمقدم در پایان با اشاره به پژوهش‌های انجام شده در گروه زبان‌شناسی دانشگاه کردستان، از تلاش‌های استادان و پژوهشگران این حوزه در راستای حفظ و گسترش زبان کردی قدردانی کرد.
این مراسم با حضور کم‌نظير نویسندگان و ادبیان و علاقمندان به این حوزه شکوه خاصی به خود گرفته بود و در مراسم پایانی جایزه حاضرین در مراسم بی‌تابانه مشتاق شنیدن بخش نهایی یعنی اسامی آثار برتر و شایسته تقدیر جایزه بین‌المللی قلم هه‌ژار بودند.
و با معرفی آثار برتر پرونده اولین دوره جایزه قلم هه‌ژار در دانشگاه کردستان در سنندج بسته شد و فعالان حوزه ادبیات و کتاب کوردی چشم‌انتظار انتشار فراخوان دومین دوره این جایزه هستند.
گفتنی است نخستین جایزه کتاب کردی جهان با عنوان «جایزه قلم هه‌ژار» روز چهارشنبه با حضور نویسندگان و ادیبان کرد از سراسر جهان در دانشگاه کردستان آغاز شد.
به گفته دبیر جایزه، حدود هزار اثر به دبیرخانه جایزه ارسال شده که در نهایت بر اساس نظر منصفانه و بدون جانبداری داوران از ۶ اثر به طور ویژه تجلیل خواهد شد.
داوری آثار توسط ۸۰ شخصیت علمی و آکادمیک از مناطق مختلف صورت گرفته است که در پایان ۳۲ اثر نیز به عنوان آثار شایسته تقدیر در حوزه‌های مختلف معرفی و تجلیل شد.
اثار برگزیده :
۱- بخش رمان، “که‌وتنی ئاسمانه‌کان” (سقوط آسمان‌ها) اثر جبار جمال غریب از اربیل اقلیم کردستان عراق،
۲- بخش تاریخ، “بووژانه‌وی کورد” (ظهور کرد) اثر اسماعیل شمس،
۳- فلسفه، “کوی به‌رهه‌مه‌کان” (مجموعە آثار) محمد کمال از استرالیا،
۴- نقد ادبی و سبک شناسی، کتاب “ته‌شه‌یین نه زمی”(انفجار نظمی) اثر عبدالرحمن ئاداک
۵- بخش فرهنگ عمومی، “فه‌رهه‌نگی زاره‌کی موکریان” (فرهنگ لغت موکریانی) اثر صلاح الدین پایانیانی از مهاباد
۶- بخش مردم شناسی، کتاب “فرهنگ قومی شهرها و روستاهای خراسان شمالی” اثر علی رحمتی از بجنورد بعنوان آثار ویژه برگزیده شدند.
شایستگان تقدیر:
علیرضا خانی ، بهناز دلشاد، سید آرمان حسینی، ابراهیم احمدی، کورش امینی، خسرو سینا، صلاح الدین خدیو، رحیم لقمانی، سعید نجاری ئاسو، علیرضا سپاهی لائین، یونس رضایی، علی الفتی، رئوف محمودپور، برکن برن، میکائیل رحمانی، ایرج مرادی، فخرالدین عامدیان، کیوان آزاد انور، رضا کریم مجاور، ابراهیم شادمان، ذکریا بزدوده، میراد میلان، رونیا چالی، سرگل آرش، بسام مصطفی، زاهد آرمی، لیلا صالحی، شیلان گیلانی، سمیرا زمانی منفرد، فرید صفیاری، یحیی علوی فرد، عبدالله امینی، اسعد زهرابی
به اثار برگزیده ویژه علاوه بر تندیس جایزه قلم هه‌ژار ، ۲ میلیارد ریال هم به صورت نقدی اهدا شد.
همچنین در این مراسم، به ۳۲ اثر دیگر به‌عنوان اثار شایسته تقدیر هم تندیس و هر کدام ۲۵۰ میلیون ریال جایزه نقدی اهدا شد.
گزارش: فردین کمانگر
