به گزارش جام کوردی، اهدای خون و خون دادن یعنی کمک به تمام بیمارانی که در شرایط جسمی بدی قرار دارند و نیاز به دریافت خون و فرآورده های خونی دارند. خون دادن علاوه بر کمک به بیماران به سلامت خود شخص خون دهنده نیز کمک می کند.
فواید اهدای خون برای سلامت
از فواید اهدای خون برای سلامت فرد می توان به کاهش و درمان بیماری های قلبی و عروقی اشاره کرد. افرادی که دارای غلظت خون هستند با اهدای خون میزان آهن موجود در خون خود را کاهش می دهند. اهدای خون به طور منظم باعث کاهش کلسترول خون می شود. به این ترتیب از مهم ترین تاثیرات مثبت اهدای خون بر جامعه می توان به کاهش سکته های قلبی و گرفتگی عروق اشاره کرد.
فواید خون دادن
به طور خلاصه فواید خونگیری و اهدای خون شامل موارد زیر می شود:
- کاهش بیماری های قلبی و عروقی
- تضمین سلامت کبد
- کنترل یا کاهش وزن
- کاهش خطر ابتلا به سرطان
- پیشگیری از هموکروماتوز
- تقویت تولید سلول های جدید خونی
مزایای روحی و روانی اهدای خون
در کنار فواید جسمی خون دادن، ما فواید خون دادن بر سلامت روانی را نیز داریم. شاید بتوان گفت قدرتمند ترین انگیزه که افراد را برای اهدای خون داوطلب می کند حس خوب رضایت از خویش و نوع دوستی می باشد. بسیاری از افراد با دریافت خون از مرگ نجات پیدا می کنند. اهدای خون داوطلبانه یعنی قرار گرفتن در زنجیره تعاملات منظم و نوع دوستانه. خارج شدن از محیط معمول و قرار گرفتن در جو خوشایند یکی از مزایای روحی و روانی اهدای خون است.
داوطلب شدن در امور بشردوستانه خطرات افسردگی و تنهایی را کاهش می دهد و کمک می کند سطح بهداشت روانی و احساس رضایت در جامعه بالاتر برود. تصور کنید هر قطره خون شما تا چه اندازه می تواند بیمار رنجوری را از درد نجات دهد همین فکر می تواند حال روحی شما را دگرگون کند.
تغییرات پس از اهدای خون در بدن
از دست دادن بیش از اندازه خون می تواند خطرناک باشد اما اهدای داوطلبانه نیم لیتر از خون باعث تغییرات مفیدی در سیستم گردش خون می شود. خون دادن می تواند تا مدت کوتاهی فشار خون افراد را کاهش دهد. توصیه می شود حتی اگر شرایط اهدای خون ندارید اما از فشارخون رنج می برید از روش فصد خون استفاده کنید. برای این کار حتما مرکز فصد خون معتبر و مجهزی را انتخاب کنید.
کاهش سریع خون باعث به وجود آمدن سرگیجه و ضعف در فرد می شود. در یک لیتر خون حدود ۵ میلییارد گلبول قرمز و ۲۰۰ میلیون سلول خونی و حدود ۵ تا ۱۰ میلیون گلبول سفید وجود دارد. طبیعی است که با کاهش نیم لیتری خون تغییرات خاصی در بدن به وجود آید.
مدت زمان جبران تغییرات پس از اهدای خون
تغییرات پس از اهدای خون در بدن شامل موارد زیر می شود:
- ۲۰ دقیقه پس از خون دادن، گردش خون نظم مجدد خود را پیدا می کند.
- ۲۴ ساعت پس از اهدای خون مایع از دست رفته در خون جبران خواهد شد.
- ۴۸ ساعت پس از اهدای خون پروتئین از دست رفته خون جبران می شود.
- ۲ هفته پس از اهدای خون گلبول های حذف شده جایگزین خواهند شد.
- ۸ هفته پس از اهدای خون آهن از دسته رفته در مردان جبران خواهد شد و به تعادل کامل می رسد. تعادل آهن خون در زنان می تواند تا ۱۲ هفته طول بکشد.
عوارض خون دادن
در کنار فواید خون دادن برای اهدا کننده از دست دادن نیم لیتر از خون بدن می تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد. اگرچه این عوارض خطرناک نیست و طی مدت ۸ تا ۱۲ هفته جبران می شود اما آگاهی قبل از خون دادن می تواند نگرانی های شما را کاهش دهد؛ مخصوصا اگر برای دفعه اول داوطلب اهدای خون شده باشید. عوارض خون دادن شامل موارد زیر می شود:
سرگیجه
سرگیجه بعد از آزمایش خون و اهدای خون یکی از شایع ترین عوارض پس از خونگیری است. از آنجایی که با خون دادن، بدن کاهش فشار خون سریع را تجربه می کند دچار سرگیجه می شویم. بهتر است برای جلوگیری از سرگیجه بعد از خون دادن ۱۵ الی ۲۰ دقیقه روی تخت دراز بکشیم و اجازه دهیم بدن خود را با حجم خون جدید تطابق دهد.
بی حالی
دومین مورد از عوارض خون دادن که بسیار شایع می باشد بی حالی بعد از خون دادن است. شما با خون دادن حجم قابل توجهی از آهن را از دست می دهید. آهن عضو اصلی در سنتز پروتئین درون سلول های قرمز خونی یا همان هموگلوبین می باشد. وظیفه هموگلوبین انتقال اکسیژن است. کاهش آهن در خون میزان اکسیژن گیری در بدن را کاهش می دهد و این اتفاق دلیل اصلی بی حالی و ضعف پس از خون دادن است. حتما برای رفع این حالت از مواد غذایی قبل و بعد از خون گیری استفاده کنید.
تب و لرز
تب و لرز یکی دیگر از عوارض خون دادن می باشد. این عارضه نادر است و در برخی افراد رخ می دهد. به نوعی واکنش آلرژیک محسوب می شود. اگر تب و لرز همراه با درد قفسه سینه و حالت تهوع نباشد مشکلی ایجاد نمی کند. با این حال بهتر است تحت مراقبت درمانی باشید.
کبودی پوست
کبودی پوست نیز جزو موارد نادر پس از خونگیری است. کبودی به دلیل تجمع خون در محل تزریق ایجاد می شود. شما می توانید با قرار دادن یخ آن را برطرف کنید. در صورتی که کبودی بیش از ۱۲ ساعت طول کشید می توانید از حوله گرم در محل استفاده کنید.
ریزش مو
اگر فردی دچار کم خونی باشد با اهدای خون ممکن است دچار ریزش مو شود بنابراین بهتر است قبل از اهدای خون شرایط جسمانی خود را لحاظ کنید. خون دادن بیشتر به افرادی که دارای علائم غلظت خون هستند توصیه می شود.
نکات مهم در اهدای خون و پیشگیری از عوارض
برای اینکه بتوانیم از فواید خون دادن بهره مند شویم لازم است تا با رعایت برخی نکات عوارض آن را کاهش دهیم. در ادامه نکات مهم در اهدای خون و پیشگیری از عوارض آن را بیان می کنیم:
- قبل از اهدای خون به رژیم غذایی خود توجه کنید و سعی کنید از منابع غذایی حاوی آهن استفاده کنید.
- ۴۸ ساعت قبل از خون دادن مصرف آسپرین را قطع کنید.
- شب قبل از اهدای خون خواب کافی داشته باشید.
- قبل از اینکه به مرکز خونگیری مراجعه کنید از انجام فعالیت های شدید و ورزش های سنگین خودداری کنید.
- چند ساعت قبل از خونگیری مایعات و آب کافی بنوشید. سعی کنید بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- بهتر است ناشتا خون ندهید. حتما وعده غذایی قبل از خون دادن را کامل میل کنید.
- پس از خون دادن می توانید میان وعده سبک مصرف کنید اما اگر سابقه حالت تهوع دارید بهتر است مواد غذایی زیادی نخورید.
- بعد از اهدای خون برای کاهش عوارض خون دادن مدتی روی تخت دراز بکشید و استراحت کنید.
- بهتر است بعد از خون دادن کارهای سنگین انجام ندهید. همچنین بعد از خون دادن رانندگی نکنید.
سخن آخر
خون دادن یکی از روش های درمانی برای بهبود سلامت جسمانی است. فواید خون دادن خیلی بیشتر از عوارض خون دادن است. همچنین شما با اهدای خون علاوه بر بهره مندی از فواید جسمی آن برای خود باعث نجات ۳ بیمار دیگر از رنج و مرگ می شوید. با رعایت چند نکته ساده و توجه به رژیم غذایی می توان به طور منظم خون داد و از مزایای آن استفاده کرد. امیدواریم این بار شما داوطلب اهدای خون باشید.
