خبرنگار جام کوردی با حاجی پیشوا احمد، بازرگان و رئیس پیشین اتاق بازرگانی حلبچه درباره چگونگی افزایش مبادلات بازرگانی در مرزهای مشترک استان های کرمانشاه و حلبچه و اقداماتی که تاکنون انجام شده مصاحبەای انجام داده است که متن آن به شرح زیر است.
جام کوردی – شما یک بازرگان هستید و پیش تر رئیس اتاق بازرگانی حلبچه بودید، چي مدتی در این پست حضور داشتید و ظرف این مدت چند بار با مسئولین مربوطە استان کرمانشاه در مورد امور مربوط بە منطقه تشکیل جلسه دادید؟
پیشوا احمد: با سپاس از شما من از پایان سال ۱۳۹۸ تا اوایل سال ۱۴۰۲ در سمت رئیس اتاق بازرگانی حلبچه بودم و در این مدت دو بار همراە با هیئتی از اتاق بازرگانی حلبچە، به کرمانشاه سفر کردیم و آنها دو بار ما را به مراسمات خود دعوت کردند کە به طور کلی چهار بار به استان کرمانشاه سفر کردیم و با مسئولین وقت کرمانشاه و با اتاق بازرگانی و سایر طرف‌های ذیربط در مورد نحوه هماهنگی بین دو استان حلبچه و کرمانشاه دیدار و گفتگو داشتیم. از آنجا که ما دارای مرز مشترک گسترده‌ای هستیم و نزدیکی بسیاری به لحاظ جغرافیایی، تاریخی، خونی و مذهبی داریم تفاهم نامه‌هایی بین ما در مورد همه مسائلی که مورد بحث قرار گرفت، وجود دارد کە در آن بر نکات مهم احیای بازرگانی هر دو استان تاکید شده است.
جام کوردی – موارد مهم و ویژه‌ای که در مورد آنها صحبت کرده و بر سر آن به تفاهم رسیده‌اید چه بوده است؟
پیشوا احمد: مبادلات تجاری و همکاری فی مابین، تسهیل در امورات برای سرمایه‌گذاری چه در اقلیم کردستان و چه در استان حلبچه، انجام پروژه‌های مشترک یا پروژه‌های سرمایه‌گذاری خارجی توسط ما در شهرها و استان‌های کرمانشاه. آمادگی اداری آنها در آن زمان بسیار خوب بود و این یکی از موضوعاتی بود که ما بر مبادله تجاری در مرزهای مشترک متمرکز شدیم، از جملە مرز شیخ صله، پشتە و تویله (شوشمی) . ما بە دنبال افزایش سطح و کیفیت مبادلات تجاری بهتری بودیم و نکته مهم این بود که می‌خواستیم مرز “سازان” را افتتاح کنیم، زیرا فعالیت این مرز تاثیر بسیار خوبی بر هر دو طرف خواهد داشت و منجر به احیای استان حلبچه می‌شود زیرا مرکز استان حلبچه را بە کریدور تجاری بدل می کند و همچنین برای برخی مناطق و نقاط دیگر استان کرمانشاە بسیار خوب و حائز اهمیت خواهد بود. ما می‌توانستیم انجام این دست از اقدامات را افزایش دهیم و با برگزاری جلسات و همایش‌های مشترک میان هر دو طرف هماهنگی و همکاری بیشتری با هم داشته باشیم.
جام کوردی – مرز شوشمی به عنوان یکی از مرزهای رسمی محسوب می شود، مسائل و مشکلات این مرز را در چە می دانید؟
پیشوا احمد: مشکل مرز شوشمی این است که آن منطقه، سیاحتی و گردشگری است و راه های مواصلاتی هر دو طرف جوابگوی مبادلات بازرگانی بزرگ در منطقه نیست. ما می‌خواستیم مرز سازان افتتاح شده و به یک مرز تجاری تبدیل شود و شوشمی نیز به عنوان یک مرز گردشگری و سیاحتی باشد و در سازان یک منطقه بازرگانی آزاد ایجاد و هم در اقلیم کردستان و هم در عراق به مرکزی تجاری تبدیل شود. به عبارتی دیگر در آن زمان تبادل فکری بسیار خوبی با هم داشتیم اما تاکنون هیچ کدام از آنها عملی نشدە است.
جام کوردی – مشکلات و مسائل مرز سازان چیست؟
پیشوا احمد: مشکل مرز سازان در آن زمان بە ایران مربوط می شد، زیرا در آن زمان آنها با این کار موافق نبودند و برخی گمانه زنی‌ها وجود داشت و می‌گفتند اگر مرز سازان احیا شود بر شوشمه و شیخ صلە تاثیر خواهد گذاشت و منجر به کاهش مبادلات تجاری در منطقه خواهد شد و ما بر عکس، معتقد بودیم و می‌گفتیم که نه تنها تاثیر منفی نخواهد داشت حتی آنها را تقویت خواهد کرد، زیرا ما فرصتی برای مبادلات تجاری ایجاد خواهیم کرد به گونه‌ای که به احیای هر دو مرز کمک کند یعنی طرح و برنامەی ما اینگونە بود. علاوه بر این، ما آماده جذب سرمایه‌گذاران داخلی برای تبدیل شدن به شکلی از سرمایه‌گذاری در بخش‌های مشارکت خصوصی و دولتی بودیم. راە مواصلاتی حلبچه تا سازان آسفالت شده و یک منطقه آزاد تجاری ساخته شود، اما تمامی این برنامه‌ها به تاخیر افتاد و ما به بغداد سفر کردیم با مسئولان مربوطە دیدار کردیم و برای انجام این کار موافقت آنها را گرفتیم و از سوی ما آمادگی کامل برای انجام این امر وجود داشت و از طرف آنها اقدامات لازم انجام شده بود اما کارها به دلیل روند بروکراسی و اداری به تعویق افتاد.
جام کوردی – مشکلات مربوط به مرز پشتە چه چیزهایی بودند. آن مرز نیز یک مرز رسمی بود و شما چه برنامه‌ای برای پیشرفت آن داشتید؟
پیشوا احمد: به نظر ما راه و جاده این مسیر جوابگوی مبادلات بازرگانی نبود و چند بار هم از مرز پشتە بازدید کردیم برای این مرز نیز برنامه داشتیم و برنامه ما این بود که مرز سازان نیز باعث تقویت این مرز شود و اگر سازان نتوانست این مرز را تقویت کند بتوانیم در آنجا اقدامات موثری برای برخی از کالاها ارائه دهیم. برای مدتی می‌خواستیم در آنجا یک اداره پست راه اندازی کنیم که بتواند تمام سفارشاتی را که از ایران به صورت آنلاین می‌آمد به دست مشتری برساند که این اقدام بسیار خیلی خوبی بود، ولی متاسفانه انجام نشد و حتی با معاون و وزیر مربوطە وقت ایران در آن زمان جلسه گذاشتیم حتی با سرکنسول وقت ایران از مرز پشتە بازدید کردیم، ما دو پیشنهاد برای انجام این امر داشتیم و گفتیم یا مرز تویله و یا مرز پشته برای انجام این کار در نظر گرفته شود، اما در مرز تویله برخی اقدامات انجام شد و توانستیم نتیجه بگیریم و این مرز به رسمیت شناخته شد و اقدامات لازم برای تسهیل تردد خودرویی در آن مرز انجام گرفت و خواستیم که این کار را نیز برای مرز پشته انجام دهیم.
جام کوردی – به نظر شما باید چه سیاست و تعاملی با مرزهای غیر رسمی داشته باشیم تا شاهد پدیدە کولبری نباشیم؟
پیشوا احمد: ما همیشه گفته‌ایم که این مسئولیت هر دو طرف است که ساکنین آن مناطق و آن روستاها و مردم آنجا در بهترین شرایط زندگی خود باشند تا نیازی به انجام برخی کارهای غیر رسمی مانند کولبری نباشد، بنابراین ما خواستیم این مرزها را فعال کنیم تا برای همه این افراد کارت‌های ویژه صادر شود و از هر دو طرف امتیازات بیشتری به آنها داده شود، تا دیگر مجبور نباشند بە کار کولبری فکر کنند و این این کار از لحاظ امنیتی نیز برای هر دو طرف بسیار خوب بود.
جام کوردی: امتیازهای مد نظر چه چیزهایی بودند؟
پیشوا احمد: امتیازها شامل این بود که به آنها کارت ویژه داده شود و مکان‌هایی برای فعالیت در مناطق تجاری مانند مغازه‌ها و دفاتر و حتی ماشین‌های سرویس رفت و آمد به آنها اختصاص یابد، تا دیگر به قاچاق کالا فکر نکنند و یک امنیت دائمی برای هر دو طرف ایجاد شود. وقتی همه این کارها انجام شد برای مثال ما یک منطقه تجاری آزاد در مرز سازان ایجاد کردیم و پشته را با یک برنامه مشترک دوجانبه و بر اساس توافق دو طرف احیا کردیم. همچنین مرز تویله را نیز احیا کردیم و مردمی که هم از سمت ایران و هم از سمت ما در مناطق مرزی ساکن هستند از این امتیازات برخوردار و بهره‌مند شوند.
جام کوردی – هم اکنون استاندار جدیدی در کرمانشاه آغاز بە کار کردە است، شما نسبت بە مشکلات هر دو طرف آگاه هستید و می‌دانید که چگونه شاهرگ اقتصاد هر دو طرف، هم کرمانشاه و هم حلبچه احیا خواهد شد، اگر شما در سمت استاندار باشید چه اقداماتی را انجام خواهید داد؟
پیشوا احمد: آنچه واقعیت است این که نیت و قصد هر دو طرف برای شکوفایی و احیای بازرگانی منطقه است، اما بزرگترین مانع، مشکلات اداری و عدم نظارت و پیگیری است که بیشتر مربوط بە بروکراسی اداری است، اما اگر واقعا کسی پیگیر انجام این امر باشد، باید نکات را بنا بر اهمیت اجرای آن رتبه‌بندی کرده و در مراحل اول و دوم سوم آنها را اجرا کند. اول اینکه باید یک کمیته اجرایی مشترک بین دو طرف تشکیل شود تا بتوانیم پیشنهادات و اقداماتی را که باید انجام و اجرا شود، پیش ببریم و اجرا کنیم. من اگر در آن سمت بودم، بە عنوان اولویت کاری برای سرمایه‌گذاران در اقلیم کردستان یک مکان تجاری ترتیب می‌دادم تا بیشتر بە کرمانشاه سفر کنند، من چندین بار پیشنهاد کردم که یک شهرک مسکونی یا یک منطقه توریستی و یا یک شهربازی در آنجا بسازیم. یا می‌توان یک ساختمان تجاری برای سرمایه‌گذاران ساخت به گونه‌ای که بتوانند کالا را از اینجا به کرمانشاه ببرند و برعکس و این هم مبادله است و هم وجود سرمایه‌گذاری خارجی هر جایی نشانه توسعه نظام حقوقی آن کشور برای حمایت از سرمایه‌گذارانی می باشد که می‌توانند در آنجا سرمایه‌گذاری کنند.
رهبر جمهوری اسلامی ایران اخیراً گفتند که “سرمایه‌گذار خارجی باید به اینجا آورده شود و وزارت امور خارجه باید امور را برای آمدن سرمایه‌گذار به این کشور تسهیل ببخشند” این بسیار حائز اهمیت است و من تاکید کرده‌ام که آنها باید جذب سرمایه‌گذاری خارجی به استان کرمانشاه و اقلیم کردستان را تسهیل کنند و برخی امتیازات سرمایه‌گذاری از قبیل حقوق و اقامت را برای آنها فراهم کنند و همانند عراق کە اکنون وضعیت سرمایەگذاری در آن رو بە بهبود است باید در آنجا هم همان اقدامات صورت بگیرد و سرمایه‌ها به سوی ایران سوق داده شود.
جام کوردی – بعد از اینکه در سمت ریاست اتاق بازرگانی حلبچه نماندید وضعیت نهادهای رسمی و غیر رسمی مرتبط و مبادلات بازرگانی و پروژه‌های مشترک با ایران را چگونە دیدید؟
پیشوا احمد: شخصاً رابطه بسیار خوبی با کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در اربیل و سلیمانیه دارم و پس از ترک این سمت، استاندار کرمانشاه به سلیمانیه آمد و مهمان من بود و با هم ملاقات کردیم و در مورد موضوعاتی با هم گفتگو کردیم. ما باید به استان کرمانشاه سفر کنیم و آنها امورات را تسهیل ببخشند، ما بسیار خوشحال بودیم با هم در شهر گشتیم و ایشان چیزهای بسیار زیادی دیدند و تبادل نظرات و پیشنهادات بسیاری بین ما رد و بدل شد، اما به دلیل تغییر در پست استاندار کرمانشاه، این اقدامات انجام نشد. امیدواریم طبق آن چیزی که شنیده‌ایم استاندار جدید با پشتکار و جدیدت بیشتری بە امور رسیدگی کند و آنچه را که از دست ما برمی‌آید با پشتیبانی خدای بزرگ، با آنها همکاری کرده و انجام می‌دهیم.
