بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، ئۆپێک و هاوبەشەکانی لە گروپی ئۆپێک پڵەس سەرەتای ئەمساڵ ڕایانگەیاند کە لە پاییزدا دەست دەکەن بە لابردنی سنوری زیادەی دابینکردن، بەڵام نرخی نەوت بە شێوەیەکی بەرچاو دابەزی و ئەم گروپە ڕاگرتنی ئەو بەرنامانەی ئاماژەیان پێکرد ڕاگەیاند.
ئەم بڕیارە نیگەرانییەکانی لە ئەگەری زیادەڕۆیی لە دابینکردنی نەوت کەمکردەوە لە گەڵ نزیکبوونەوەی وەرزی پایز و بووە هۆی پێچەوانەبوونەوەی دابەزینی نرخی نەوت. ئۆپێک پڵەس کە وڵاتانی دەرەوەی ئۆپێک وەک ڕووسیا لەخۆدەگرێت، لە سەرەتادا پلانی هەبووە لە مانگی تشرینی یەکەمدا بە ڕێژەی ١٨٠ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا بەرهەمهێنان زیاد بکات.
ئەم بەرنامەیە بەشێک بوو لە ستراتیژی گەورەی گروپەکە بۆ گەڕاندنەوەی ٢.٢ ملیۆن بەرمیل لە ڕۆژێکدا بۆ بازاڕ لە ساڵی داهاتوودا. سەرەڕای گۆڕانکارییە بچووکەکانی دابینکردن، بە لەبەرچاوگرتنی خواستی جیهانی کە نزیکەی ١٠٠ ملیۆن بەرمیلە لە ڕۆژێکدا، قەبارەی ٢٠٠ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا دەتوانێت کاریگەرییەکی بەرچاوی لە سەر نرخی جیهانی نەوت هەبێت. لە گەڵ زیادبوونی گەورەی بەرهەمهێنانی نەوت لە ئەمریکا، پرسیارێک دێتە ئاراوە، بۆچی دەبێت ئەمریکا گرنگی بە بڕیارەکانی ئۆپێک بدات؟
ڕاستە ئەمریکا گەورەترین بەرهەمهێنەری نەوتە لە جیهاندا، بەگوێرەی پێداچوونەوەی ئاماری وزەی جیهانی، ئەمریکا نزیکەی 15.6%ی نەوتی جیهانی لە ساڵی 2023دا بەرهەمهێناوە. بەڵام ڕووسیا و سعوودیە کە بە ڕێککەوت دووەم و سێهەم گەورەترین بەرهەمهێنەری جیهانن، هەردووکیان ئەندامی ئۆپێک پڵەسن. جگە لەوەش زۆرێک لە 10 گەورەترین بەرهەمهێنەری جیهان لە ئۆپێکدان. بە زیادکردنی ئەوانە، پشکی ئۆپێک لە بەرهەمی جیهانی لە ساڵی ٢٠٢٣ دەگاتە ٥٠%.
هەروەها زۆرێک لە ئەندامانی ئۆپێک کۆمپانیای نەوتی نیشتمانییان هەیە کە هێزی بازاڕیان لە هەر بەرهەمهێنەرێکی ئەمریکی زیاترە. بۆ نموونە کۆمپانیای ئارامکۆی سعوودیە دەتوانێت کاریگەری لە سەر بازاڕەکاندا هەبێت. بەڵام کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل یەکێکە لە هەزاران کۆمپانیای نەوتی ئەمریکی، هەرچەندە گەورە بن، بڕیارەکانیان کاریگەرییەکی بەرچاویان لەسەر بازاڕەکان نابێت.
جگە لە بەرهەمهێنانی نەوت، ئۆپێک پشکێکی زۆری لە یەدەگی سەلمێنراوی نەوتی جیهاندا هەیە. وڵاتانی ئەندامی ئۆپێک 70%ی یەدەگی سەلمێنراوی جیهانیان هەیە. ڕووسیا 6%ی ئەو یەدەگانەی هەیە، لە کاتێکدا پشکی ئەمریکا 4%یە.
هەر لەبەر ئەمەشە کە ئۆپێک هەمیشە ڕۆڵێکی سەرەکی لە بازاڕەکانی نەوتدا گێڕاوە و دەزانێت ئەگەر بتوانێت لە بەرامبەر گەشەی نەوتی شیل بەردەوام بێت، ڕەنگە جارێکی دیکە لە پێگەی کۆنترۆڵکردنی بازاڕدا بێت، وەک چۆن پێش گەشەی شیل وەها بووە.
هەروەها هەرچەندە ئەمەریکا پێگەی باڵای هەیە لە بەرهەمهێنانی نەوتدا، بەڵام کاریگەریی ئۆپێک لە سەر بازاڕی جیهانی نەوت بە هۆی هێزی بەرهەمهێنانی بەکۆمەڵ و یەدەگی زۆرەوە تیشک دەخاتە سەر سەقامگیری دابینکردن و نرخ.
بە گوێرەی ڕاپۆرتی نرخی نەوت، تا ئەوکاتەی ئۆپێک نزیکەی نیوەی بەرهەمی نەوتی جیهان کۆنترۆڵ بکات و زۆرترین یەدەگی سەلمێنراوی هەبێت، بڕیارەکانی بەردەوام دەبن لە کاریگەری لە سەر بازاڕەکانی نەوتی جیهان بە ئەمریکاشەوە. تێگەیشتن لەم توانایە کلیلی تێگەیشتنە لە گرنگی کردەوەکانی ئۆپێک تەنانەت لە سەردەمی سەربەخۆیی وزەی ئەمریکادا./.
