بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، قاسم موحیبعەلی، دیپلۆماتکاری خانەنشینکراو، سەبارەت بە ئەگەری کاردانەوەکان بەرامبەر بە کردەوە تیرۆریستییەکەی ڕژێمی زایۆنیستی لە لوبنان وتی: ئەوەی ڕژێمی زایۆنیستی کردوویەتی لە جۆری خۆیدا بێ وێنەیە. سەبارەت بە کاردانەوەکان، پێویستە چاوەڕێ بین تا یەکەمجار حزبوڵڵا کاردانەوەی دەبێت. زایۆنیستەکان دەیانەوێت شەڕەکە بکێشنە ناو لوبنان. هەڵبژاردەیەکی قورس لە بەردەم هێزەکانی لوبنان و حکومەتی لوبنان و تەنانەت سوریا و ئێراندایە. ئایا ئەم لایەنانە سوودمەندن لەو شەڕە یان ناچارن بچنە ناو گەمەی ڕژێمی زایۆنیستییەوە؟ دیمەنەکە ئاڵۆزە، بەڵام دەتوانین بە ڕوونی بڵێین ڕژێمی زایۆنیستی و حکومەتەکەی نتانیاهۆ زۆرترین سوود لە شەڕەکە وەردەگرن. تیمی هەڵبژاردنی ترەمپ لە ئەمریکاش سوود لەم شەڕە وەردەگرن.
ناوبراو لە درێژەدا سەبارەت بە دۆخی ناوچەکە دوای ئەم کردەوە تیرۆریستییە ڕایگەیاند: عەرەبەکان لە هیچ بارودۆخێکدا حەزیان لە شەڕ و فراوانبوونی نییە. سوریا ناچێتە ناو شەڕەکەوە و بە دڵنیاییەوە ئەردەن و میسریش ناچنە ناو شەڕەکەوە. لەم نێوەندەدا تەنیا ئێران دەمێنێتەوە. بە پێی بارودۆخی ئێستا، ئێران حەزی لە چوونە ناو شەڕێکی نادیار نییە. بۆیە پێویستە سوود لە نائامادەیی ڕۆژئاواییەکان و دیمۆکراتەکان بۆ شەڕ وەربگیرێت و ناوچەکە لە شەڕ دوور بخەینەوە. شەڕ دەتوانێت لە هەموو ناوچەکە ئاگر بخاتەوە و بچێتە دۆخێکی کۆنترۆڵنەکراوەوە. ئەگەر شەڕەکە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە دەست پێبکات، ڕەهەندەکانی نازانرێت. لەم بارودۆخەی ئێستادا ئەستەمە بڕیار بدرێت.
موحیبعەلی سەبارەت بە دۆخی ئەمنی لوبنان وتی: لە شەستەکاندا زیاتر لە دوو سەد جار سەردانی لوبنانم کرد و لە گەڵ دۆستانی حزبوڵڵا کۆبوومەوە. لەو کاتەدا شەڕی ناوخۆ لە ئارادا بوو. هەروەها بوونی هێزەکانی ڕژێمی زایۆنیستی لە باشوری بەیروت هەبوو. بێگومان هیچ مەترسییەکی ئەمنی بۆ من نەبوو، بەڵام شتەکان بە سەر هاوڕێکانی تردا هات. لە لوبنان دەبوو بە تەواوی پارێزراو بجوڵێین. لەو کاتەدا ئۆتۆمبێلی تەقینەوە زۆر بوون. لەو کاتەدا گەشتی ئاسمانی نەبوو و فڕۆکەخانەی بەیروت لە ژێر ئاگری ڕژێمی زایۆنیستیدا بوو. ئێمە لە سوریاوە بە وشکانی گەشتمان دەکرد. کاتێک چووینە ناو ناوچە مەسیحییەکان، یان دەبوو لە گەڵیان هاوئاهەنگی بکەین یان بە هیچ شێوەیەک ئاسایشمان نەبوو. دۆخی لوبنان زۆر تایبەتە و وەک باڵیۆزخانەیەک لە ئەورووپا نییە. حکومەتێکی دامەزراو بە مانا کلاسیکییەکە نییە. هەموو گروپە لوبنانییەکان چەکدارن. ئێران و وڵاتانی عەرەبیش لەوێ ئامادەن./.
